Yalan tanıklık, bir kişinin yemin altında kasıtlı olarak yanlış bir beyanda bulunması anlamına gelir. Bu, hukuki işlemlerde gerçeğin ortaya çıkarılması sürecini zarar verir ve bu nedenle katı bir şekilde cezalandırılır.
Yalan tanıklığın tanımı
Türk Ceza Kanunu'nun 207. maddesine göre yalan tanıklık, yemin veya söz verdikten sonra kasıtlı olarak yalan beyanda bulunmaktır. Bu durum şu gibi durumlarda ortaya çıkabilir:
- Mahkemede tanıklık sırasında
- Yargıç tarafından sorgu sırasında
- Parlamenter soruşturma sırasında
- Noterlik senedi düzenlerken (Sr 227. madde)
Ceza miktarı
Yalan tanıklık için en fazla 6 yıl hapis cezası verilebilir. Uygulamada ceza, yalan beyanın etkisi ve ağırlığına göre belirlenir.
Yemin yapılmadıysa?
Eğer yemin altında değilseniz ancak yine de yanlış bir beyanda bulunursanız, bu yalan tanıklık değildir. Ancak şu durumlarda suç teşkil edebilir:
- Yazılı belgelerde sahtecilik
- Adaletin engellenmesi (Sr 285a madde)
Susma hakkı
Bazı durumlarda bir tanık, örneğin kendini suçlamamak için susma hakkına başvurabilir. Ancak bu, yalan tanıklık yapmayı haklı kılmaz.
Hukuki işlemlere etkisi
Yalan tanıklık tespit edilirse, ilgili dava yeniden görülebilir. Ayrıca fail kendisi cezai kovuşturmaya maruz kalır.
Yalan beyanlara yönelik soruşturma
Bir hakim, şüpheli yalan tanıklık konusunda re'sen şikayette bulunabilir. Savcılık, beyanın kasıtlı olarak yalan olup olmadığını belirlemek için soruşturma başlatır.
Yalan tanıklık hakkında sık sorulan sorular
Yalan tanıklık ile yeminsiz yalan beyanı ne ayırır?
Yalan tanıklık, örneğin bir davada yemin altında kasıtlı yalan söylemektir. Yeminsiz yalan beyan, sahtecilik veya adaletin engellenmesi olarak suç teşkil edebilir, ancak ceza genellikle daha hafiftir.
Kasden yanlış bir şey söylersem suçlu olur muyum?
Hayır, yalan tanıklık için kasıt gereklidir. Dürüst bir hata veya yanlış hatırlama yalan tanıklık sayılmaz, ancak beyanınızın güvenilirliğini zedeler.
Bir davada yalan tanıklığın sonuçları nelerdir?
Yalan tanıklık kanıtlanırsa 6 yıla kadar hapis riski vardır. Yalan söylediğiniz dava yeniden görülebilir, savcılık ayrı soruşturma başlatabilir. Ayrıca zarardan sorumlu tutulabilirsiniz.
Kendimi veya ailemi korumak için yalan söylemek kabul edilebilir mi?
Hayır, yalan tanıklık suçtur, koruma amacı olsa bile. Belirli durumlarda susma hakkınızı kullanabilirsiniz, ancak yemin altında yalan söylemek asla kabul edilemez.
Yalan tanıklık soruşturması nasıl yürür?
Hakim şikayette bulunur, savcılık beyanın yalan olup olmadığını ve kasıtlı yapılıp yapılmadığını araştırır. Bu, sorgular, delil analizi ve çelişkilerin aranmasını içerir.
Susma hakkı ne zaman geçerlidir?
Susma hakkı, aile veya profesyoneller gibi tanıkların kendilerini veya başkalarını korumak için susmasına izin verir. Açıkça talep edilmelidir ve hakim karar verir. Bunu aşmak için yalan tanıklık suçtur.