Nadeelcompensatie is een vergoeding voor schade die je lijdt door rechtmatig overheidshandelen. De overheid handelt juist, maar jij draagt onevenredig veel nadeel.
Wat is nadeelcompensatie?
Bij nadeelcompensatie gaat het om:
- Rechtmatig overheidshandelen (geen fout)
- Dat onevenredig nadeel veroorzaakt voor jou
- Boven het normale maatschappelijke risico
Verschil met onrechtmatige daad
| Onrechtmatige daad | Nadeelcompensatie |
|---|
| Overheid handelt fout | Overheid handelt juist |
| Volledige schadevergoeding | Vergoeding onevenredig nadeel |
| Toerekenbaarheid nodig | Geen toerekenbaarheid nodig |
Voorbeelden
- Omzetdaling door langdurige wegwerkzaamheden
- Waardedaling woning door nieuw bestemmingsplan
- Overlast door aanleg van infrastructuur
Voorwaarden
Voor nadeelcompensatie moet je aantonen:
- Rechtmatig overheidshandelen
- Schade boven het normale maatschappelijke risico
- Causaal verband
- Schade was niet voorzienbaar (risicoaanvaarding)
Hoogte vergoeding
Je krijgt niet alle schade vergoed:
- Alleen het onevenredige deel
- Normaal maatschappelijk risico (2-5%) is voor eigen rekening
- Bij planschade vaak een drempel
Veelgestelde vragen
Wat is het normale maatschappelijke risico?
Dit is het nadeel dat iedereen moet accepteren als onderdeel van het maatschappelijk verkeer. Vaak 2-5% van de waarde.
Waar vraag ik nadeelcompensatie aan?
Bij het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor het schadeveroorzakende handelen.
Hoe lang duurt de procedure?
Vaak maanden tot jaren. Er wordt meestal een deskundige ingeschakeld voor schadebegroting.
## Veelgestelde vragen
**Wanneer heb ik recht op nadeelcompensatie?**
Je hebt recht op nadeelcompensatie als de overheid rechtmatig handelt, maar jij hierdoor onevenredig veel schade lijdt. Dit moet boven het normale maatschappelijke risico (2-5%) uitstijgen. Denk aan omzetverlies door langdurige wegwerkzaamheden of waardedaling van je woning door een nieuw bestemmingsplan. Het is belangrijk dat de schade niet voorzienbaar was en direct verband houdt met het overheidshandelen.
**Hoe dien ik een aanvraag voor nadeelcompensatie in?**
Je dient een aanvraag in bij het bestuursorgaan dat verantwoordelijk is voor het schadeveroorzakende handelen, bijvoorbeeld de gemeente of provincie. Zet in je aanvraag duidelijk uiteen welke schade je hebt geleden, waarom deze onevenredig is en hoe deze verband houdt met het overheidshandelen. Voeg bewijsstukken toe, zoals financiële overzichten of taxatierapporten. Het is verstandig om juridisch advies in te winnen voor een sterke aanvraag.
**Wat gebeurt er nadat ik mijn aanvraag heb ingediend?**
Na indiening beoordeelt het bestuursorgaan je aanvraag. Vaak wordt een deskundige ingeschakeld om de schade te begroten. Dit proces kan maanden tot jaren duren. Het orgaan kan je aanvraag geheel of gedeeltelijk toewijzen, of afwijzen. Bij afwijzing kun je bezwaar maken of naar de rechter stappen. Zorg dat je alle correspondentie en bewijsstukken goed bewaart.
**Kan ik nadeelcompensatie krijgen voor emotionele schade?**
Nee, nadeelcompensatie dekt alleen materiële schade, zoals financieel verlies of waardedaling van eigendommen. Emotionele schade of immateriële schade, zoals stress of overlast, valt hier niet onder. Wel kun je soms een vergoeding krijgen voor concrete overlastkosten, zoals verhuiskosten of extra reiskosten door wegwerkzaamheden.
**Wat is het verschil tussen nadeelcompensatie en planschade?**
Planschade is een specifieke vorm van nadeelcompensatie die ontstaat door wijzigingen in bestemmingsplannen. Het gaat hierbij vaak om waardedaling van onroerend goed. Nadeelcompensatie is breder en kan ook gelden voor andere vormen van rechtmatig overheidshandelen, zoals wegwerkzaamheden of infrastructurele projecten. Beide vallen onder dezelfde wettelijke kaders, maar planschade heeft vaak eigen drempels en procedures.
**Hoe wordt de hoogte van de vergoeding bepaald?**
De vergoeding dekt alleen het onevenredige deel van je schade, boven het normale maatschappelijke risico (2-5%). Een deskundige berekent de schade, waarbij rekening wordt gehouden met factoren zoals de omvang van het nadeel, de duur en de impact op je situatie. Bij planschade gelden vaak vaste drempels. De uiteindelijke vergoeding is altijd een afweging tussen jouw belang en het algemeen belang.
**Wat kan ik doen als mijn aanvraag wordt afgewezen?**
Als je aanvraag wordt afgewezen, kun je binnen zes weken bezwaar maken bij het bestuursorgaan. Leg hierin uit waarom je het niet eens bent met de afwijzing en voeg eventueel nieuw bewijs toe. Wordt je bezwaar afgewezen, dan kun je in beroep gaan bij de bestuursrechter. Het is raadzaam om hierbij juridische hulp in te schakelen, bijvoorbeeld via een gespecialiseerde advocaat of rechtsbijstandverzekering.
### TL;DR
Nadeelcompensatie is een vergoeding voor schade door rechtmatig overheidshandelen, zoals wegwerkzaamheden of bestemmingsplannen, mits deze schade onevenredig is en boven het normale risico uitstijgt. Je krijgt niet alle schade vergoed, alleen het deel dat als onevenredig wordt beschouwd. De procedure kan lang duren en vereist goede onderbouwing.
### Key Takeaways
- Nadeelcompensatie geldt alleen bij rechtmatig overheidshandelen, niet bij fouten (dan gaat het om onrechtmatige daad).
- Je moet aantonen dat de schade onevenredig is en boven het normale maatschappelijke risico (2-5%) uitkomt.
- De vergoeding dekt niet alle schade, maar alleen het onevenredige deel.
- De procedure verloopt via het verantwoordelijke bestuursorgaan en kan maanden tot jaren duren.
- Bij afwijzing kun je bezwaar maken of naar de rechter stappen.