Gedoogbeleid en gedoogbeschikking

Bij gedogen ziet de overheid bewust af van handhaving. Dit kan via gedoogbeleid of een individuele gedoogbeschikking.

Wat is gedogen?

Gedogen betekent dat de overheid weet van een overtreding, maar bewust niet optreedt. Dit is alleen toegestaan in uitzonderlijke situaties.

Wanneer mag gedogen?

Gedogen is alleen aanvaardbaar als:

• Er concreet zicht is op legalisatie
• Handhaving onevenredig zou zijn
• Er een overgangssituatie is
• Het algemeen belang niet wordt geschaad

Gedoogbeschikking

Een gedoogbeschikking is een besluit waarin staat dat de overheid voorlopig niet handhaaft. Kenmerken:

• Schriftelijk en gemotiveerd
• Vaak tijdelijk en onder voorwaarden
• Kan worden ingetrokken
• Is een besluit waartegen bezwaar kan (door derden)

Gedoogbeleid

Gedoogbeleid is algemeen beleid over wanneer de overheid wel of niet handhaaft. Bijvoorbeeld:

• Gedoogbeleid voor coffeeshops
• Gedoogbeleid voor bepaalde bouwafwijkingen

Risico's van gedogen

Voor de overtreder	Voor derden
Geen zekerheid, gedogen kan stoppen	Kunnen handhaving eisen
Schade komt voor eigen risico	Kunnen bezwaar maken tegen gedoogbeschikking
Geen recht op schadevergoeding bij beëindiging	Kunnen civiele procedure starten

Veelgestelde vragen

## Veelgestelde vragen **Hoe vraag ik een gedoogbeschikking aan?** Een gedoogbeschikking vraag je meestal schriftelijk aan bij het bevoegde bestuursorgaan (bijv. gemeente of provincie). Leg duidelijk uit waarom gedogen in jouw situatie gerechtvaardigd is, bijvoorbeeld omdat legalisatie in voorbereiding is of handhaving onevenredig zou zijn. Voeg bewijsstukken toe, zoals plannen of overeenkomsten. De overheid beoordeelt of aan de voorwaarden voor gedogen wordt voldaan. Er is geen standaardprocedure, dus informeer vooraf bij de betreffende instantie. **Wat zijn de voorwaarden voor een gedoogbeschikking?** Een gedoogbeschikking wordt alleen verleend als er sprake is van uitzonderlijke omstandigheden, zoals een overgangssituatie, zicht op legalisatie of onevenredige gevolgen van handhaving. De beschikking moet schriftelijk en gemotiveerd zijn, vaak tijdelijk en onder voorwaarden. De overheid kan de beschikking intrekken als de omstandigheden veranderen of het algemeen belang wordt geschaad. Je hebt geen recht op gedogen, het is altijd een discretionaire bevoegdheid van de overheid. **Kan ik bezwaar maken tegen een gedoogbeschikking?** Ja, maar niet als direct belanghebbende (degene die de beschikking ontvangt). Derden, zoals buren of concurrenten, kunnen wel bezwaar maken tegen een gedoogbeschikking als zij menen dat hun belangen onevenredig worden geschaad. Zij kunnen ook een handhavingsverzoek indienen bij de overheid. Als belanghebbende kun je alleen bezwaar maken als de beschikking wordt ingetrokken en je nadeel ondervindt. **Wat gebeurt er als de overheid stopt met gedogen?** Als de overheid besluit te stoppen met gedogen, moet je de situatie binnen een redelijke termijn aanpassen om handhaving te voorkomen. Je hebt geen recht op schadevergoeding voor kosten die je hebt gemaakt tijdens de gedoogperiode. Zorg dat je altijd een plan B hebt, want gedogen is nooit een garantie. De overheid kan ook direct handhaven als er sprake is van acuut gevaar of ernstige overlast. **Hoe verschilt gedoogbeleid van een gedoogbeschikking?** Gedoogbeleid is een algemeen kader waarin de overheid vastlegt onder welke voorwaarden zij afziet van handhaving, bijvoorbeeld voor coffeeshops of bepaalde bouwafwijkingen. Een gedoogbeschikking is een individueel besluit voor een specifieke situatie, zoals een tijdelijke bouwvergunning voor een afwijking. Beleid is breder en biedt meer voorspelbaarheid, terwijl een beschikking maatwerk is en altijd kan worden ingetrokken. **Mag de overheid altijd handhaven na gedogen?** Ja, de overheid kan altijd besluiten om alsnog te handhaven, zelfs na een periode van gedogen. Dit kan bijvoorbeeld als er nieuwe feiten of omstandigheden zijn, zoals klachten van omwonenden of wijzigingen in het beleid. Je hebt geen recht op voortzetting van gedogen. De overheid moet wel zorgvuldig afwegen en kan niet willekeurig handhaven. In sommige gevallen krijg je een redelijke termijn om de situatie aan te passen. **Wat kan ik doen als mijn buurman een gedoogde situatie heeft die mij overlast bezorgt?** Als je overlast ervaart van een gedoogde situatie, kun je een handhavingsverzoek indienen bij de gemeente of het bevoegde bestuursorgaan. Leg duidelijk uit waarom de situatie jouw belangen schaadt en waarom handhaving gerechtvaardigd is. Je kunt ook bezwaar maken tegen de gedoogbeschikking als je direct belanghebbende bent. Daarnaast kun je civielrechtelijk optreden, bijvoorbeeld via een kort geding als er sprake is van ernstige overlast. ### TL;DR Gedogen betekent dat de overheid bewust niet handhaaft bij een overtreding, maar alleen in uitzonderlijke gevallen zoals overgangssituaties of als handhaving onevenredig is. Een gedoogbeschikking is een individueel besluit, terwijl gedoogbeleid algemeen beleid is. Gedogen biedt geen zekerheid en kan altijd worden ingetrokken, waarbij derden bezwaar kunnen maken of handhaving kunnen eisen. ### Key Takeaways - Gedogen is altijd tijdelijk en uitzonderlijk, en biedt geen recht op voortzetting of schadevergoeding. - Een gedoogbeschikking is een schriftelijk, gemotiveerd besluit dat onder voorwaarden wordt verleend en kan worden ingetrokken. - Derden, zoals buren, kunnen bezwaar maken tegen een gedoogbeschikking of handhaving eisen als hun belangen worden geschaad. - Gedoogbeleid is algemeen beleid dat voorspelbaarheid biedt, terwijl een gedoogbeschikking maatwerk is voor een specifieke situatie. - De overheid kan altijd besluiten om te handhaven, zelfs na een periode van gedogen, maar moet dit zorgvuldig afwegen.