Bestuursdwang zonder voorafgaand besluit in Den Haag
Bestuursdwang zonder voorafgaand besluit stelt de Gemeente Den Haag in staat om snel in te grijpen bij overtredingen, zonder een formeel besluit vooraf. Dit hulpmiddel uit het bestuursrecht is cruciaal bij acute gevallen, zoals gezondheids- of veiligheidsrisico's in de stad. Het valt onder artikel 5:25 Awb en bouwt voort op spoedeisende bestuursdwang. Na ingrijpen volgt alsnog een besluit, zodat inwoners van Den Haag bezwaar kunnen maken bij de Rechtbank Den Haag.
Wettelijke basis
De Algemene wet bestuursrecht (Awb), afdeling 5.3, regelt bestuursdwang. Standaard vereist een besluit tot toepassing bestuursdwang (artikel 5:24 Awb) een zorgvuldige procedure met hoor en wederhoor, inclusief bezwaarmogelijkheden voor burgers.
In uitzonderlijke gevallen past de Gemeente Den Haag bestuursdwang zonder voorafgaand besluit toe volgens artikel 5:25 lid 1 Awb. Strenge voorwaarden gelden:
- Spoedeisendheid: Direct optreden is essentieel en uitstel onwenselijk (5:25 lid 1 onder a).
- Onbekende overtreder: De dader is onbekend of niet te traceren (onder b).
- Onmacht overtreder: De overtreder kan niet meteen handelen (onder c).
- Geringe kosten: Lage uitgaven, doorberekend aan de overtreder (onder d).
Vervolgens stelt de gemeente spoedig een nadere besluit op (5:25 lid 2 Awb), gericht aan de overtreder met vermelding van kosten en gevolgen. Hiertegen is bezwaar mogelijk (artikel 6:3 Awb) via het Juridisch Loket Den Haag.
Wanneer grijpt de Gemeente Den Haag in?
Toepassing beperkt zich tot dringende situaties in Den Haag. Bij spoed moet de gemeente bewijzen dat wachten irreversibele schade veroorzaakt, zoals aan openbare orde, veiligheid of het milieu in wijken als Schilderswijk of Scheveningen. Achteraf moet het ingrijpen worden gerechtvaardigd; foutieve toepassing kan door de Rechtbank Den Haag worden vernietigd.
Praktijkvoorbeelden: bij een anonieme illegale storting in Zuiderpark ruimt de gemeente direct op en identificeert later de schuldige. Bij kleine ingrepen, zoals verwijderen van flyers op Haagse straatlantaarns, is geen voorafgaand besluit nodig.
Verschil met bestuursdwang met voorafgaand besluit
Hier een overzicht van de onderscheiden:
| Aspect | Met voorafgaand besluit (art. 5:24 Awb) | Zonder voorafgaand besluit (art. 5:25 Awb) |
|---|---|---|
| Toepassing | Na formeel besluit | Onmiddellijk, gevolgd door besluit |
| Voorwaarden | Geen spoed nodig | Spoed, onbekend, onmacht of lage kosten |
| Hoor en wederhoor | Vooraf verplicht | Achteraf in besluit |
| Bezwaarmogelijkheid | Voorlopige voorziening mogelijk | Tegen nadere besluit |
| Kostenverhaal | In besluit opgenomen | Achteraf bepaald |
Zonder voorafgaand besluit biedt minder directe bescherming, maar de Awb waarborgt dit achteraf.
Praktijkvoorbeelden in Den Haag
Voorbeeld 1: Spoedeisende situatie. Asbestdump in Clingendael: Gemeente Den Haag ruimt acuut op ter bescherming van wandelaars. Later besluit met kosten (€5.000) aan de overtreder.
Voorbeeld 2: Onbekende overtreder. Wildplaksters op borden in centrum Den Haag: direct verwijderd. Bij identificatie via camera's volgt boetebesluit.
Voorbeeld 3: Geringe kosten. Overtijd geparkeerde kraam op Haagse Markt: voertuig direct weggesleept (kosten €150), factuur achteraf.
Deze Haagse gevallen tonen de effectiviteit, met behoud van burgerrechten.
Rechten en plichten als inwoner van Den Haag
Rechten:
- Informatie: Directe mededeling over dwang en nader besluit (5:25 lid 2 Awb).
- Bezwaar en beroep: Binnen 6 weken tegen besluit (art. 6:7 Awb) bij Rechtbank Den Haag; vraag voorlopige voorziening aan. Raadpleeg Juridisch Loket Den Haag voor gratis advies.
- Kosten betwisten: Bewijs onschuld of onrechtmatigheid.
Plichten:
- Voorkom dwang door snel te handelen.
- Betaal kosten, tenzij onterecht.
- Werk mee aan onderzoek.
Bij onrechtmatige dwang: eis schadevergoeding (art. 8:88 Awb) via Rechtbank Den Haag.
Veelgestelde vragen
Kan ik bestuursdwang zonder besluit in Den Haag voorkomen?
Ja, door zelf direct op te treden en handhaving om uitstel te vragen. Bij echte spoed in Den Haag is dit lastig.
Wat als ik de kosten betwist?
Bezorg bezwaar tegen het besluit met bewijs. De Rechtbank Den Haag toetst streng; hulp via Juridisch Loket Den Haag.
Moet de Gemeente Den Haag altijd een nader besluit sturen?
Ja, spoedig. Anders: spoor aan of stap naar rechter voor nietigverklaring.