De algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb) zijn regels waaraan de overheid zich moet houden. Schending ervan kan leiden tot vernietiging van een besluit.
Wat zijn de abbb?
De algemene beginselen van behoorlijk bestuur zijn ongeschreven regels die de overheid moet naleven bij het nemen van besluiten. Ze zijn deels gecodificeerd in de Awb.
Belangrijkste beginselen
| Beginsel | Betekenis |
|---|
| Zorgvuldigheidsbeginsel | Zorgvuldig onderzoek en voorbereiding |
| Motiveringsbeginsel | Besluit moet goed gemotiveerd zijn |
| [Evenredigheidsbeginsel](https://rechtshulpdenhaag.nl/encyclopedie/evenredigheidsbeginsel-voorschriften) | Maatregel moet in verhouding staan tot doel |
| Gelijkheidsbeginsel | Gelijke gevallen gelijk behandelen |
| Vertrouwensbeginsel | Gewekt vertrouwen honoreren |
| Rechtszekerheidsbeginsel | Burgers moeten kunnen vertrouwen op besluiten |
| Fair play beginsel | Eerlijk en open handelen |
Toepassing in bezwaar en beroep
Je kunt je in bezwaar en beroep beroepen op de abbb:
- 'Het besluit is onzorgvuldig voorbereid'
- 'De motivering is onvoldoende'
- 'Mijn geval is ongelijk behandeld'
- 'Ik mocht vertrouwen op de toezegging'
Gevolg van schending
Als het [bestuursorgaan](https://rechtshulpdenhaag.nl/encyclopedie/bestuursorgaan-identificeren) een beginsel schendt, kan de rechter het besluit vernietigen. Het bestuursorgaan moet dan een nieuw, correct besluit nemen.
Veelgestelde vragen
Kan ik me altijd beroepen op het vertrouwensbeginsel?
Niet altijd. Er moet sprake zijn van een concrete, ondubbelzinnige toezegging door een bevoegde functionaris.
Hoe toon ik schending van het gelijkheidsbeginsel aan?
Je moet concrete gevallen noemen die gelijk zijn aan jouw situatie maar anders zijn behandeld.
Staan de beginselen in de wet?
Deels. Sommige zijn gecodificeerd in de Awb (zoals motivering en zorgvuldigheid), andere zijn ongeschreven.
## Veelgestelde vragen
**Wanneer kan ik een besluit van de overheid aanvechten op basis van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur?**
Je kunt een besluit aanvechten als je kunt aantonen dat de overheid een of meer beginselen heeft geschonden, zoals het zorgvuldigheidsbeginsel of het motiveringsbeginsel. Dit doe je door bezwaar te maken of beroep in te stellen bij de bestuursrechter. Verzamel bewijs, zoals correspondentie of vergelijkbare gevallen, om je standpunt te onderbouwen. Een advocaat of juridisch adviseur kan je helpen bij het formuleren van je argumenten.
**Wat is het verschil tussen het gelijkheidsbeginsel en het vertrouwensbeginsel?**
Het gelijkheidsbeginsel houdt in dat gelijke gevallen gelijk behandeld moeten worden. Je moet aantonen dat iemand in een vergelijkbare situatie anders is behandeld. Het vertrouwensbeginsel gaat over het honoreren van gewekt vertrouwen, bijvoorbeeld door een toezegging van een ambtenaar. Hierbij moet je kunnen aantonen dat je op basis van die toezegging bepaalde verwachtingen mocht hebben.
**Hoe weet ik of een besluit voldoende gemotiveerd is?**
Een besluit is voldoende gemotiveerd als duidelijk is waarom de overheid tot dat besluit is gekomen. Controleer of het besluit antwoord geeft op je argumenten en of de redenen logisch en begrijpelijk zijn. Als de motivering vaag, onvolledig of tegenstrijdig is, kun je dit aanvechten. Vraag eventueel een jurist om het besluit te beoordelen.
**Kan de overheid een besluit intrekken als het in strijd is met de abbb?**
Ja, de overheid kan een besluit intrekken of wijzigen als het in strijd is met de abbb. Dit kan op eigen initiatief of na een uitspraak van de rechter. Als je bezwaar maakt of beroep instelt, kan de rechter het besluit vernietigen, waarna de overheid een nieuw besluit moet nemen dat wel aan de beginselen voldoet.
**Wat moet ik doen als ik denk dat mijn zaak ongelijk is behandeld?**
Als je denkt dat het gelijkheidsbeginsel is geschonden, verzamel dan bewijs van vergelijkbare gevallen die anders zijn behandeld. Dien een bezwaarschrift in bij het bestuursorgaan en leg uit waarom jouw situatie gelijk is aan die andere gevallen. Als het bezwaar wordt afgewezen, kun je beroep instellen bij de bestuursrechter. Een jurist kan je helpen bij het opstellen van je argumenten.
**Hoe lang duurt het voordat een besluit wordt vernietigd na een schending van de abbb?**
De duur hangt af van de procedure. Een bezwaarprocedure duurt meestal 6 tot 12 weken. Als je beroep instelt bij de rechtbank, kan dit enkele maanden tot een jaar duren, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en de werkdruk van de rechtbank. In spoedeisende gevallen kun je een voorlopige voorziening vragen, waarbij de rechter sneller een uitspraak doet.
**Kan ik schadevergoeding krijgen als de overheid een abbb schendt?**
Ja, in sommige gevallen kun je schadevergoeding vorderen als de overheid een abbb schendt en je daardoor schade lijdt. Dit doe je via een aparte procedure bij de burgerlijke rechter of, in sommige gevallen, bij de bestuursrechter. Je moet kunnen aantonen dat er sprake is van schade en dat deze rechtstreeks voortvloeit uit het onrechtmatige besluit.
### TL;DR
De algemene beginselen van behoorlijk bestuur (abbb) zijn regels waaraan de overheid zich moet houden bij het nemen van besluiten. Schending van deze beginselen kan leiden tot vernietiging van een besluit door de rechter. Belangrijke beginselen zijn onder andere zorgvuldigheid, motivering, gelijkheid en vertrouwen. Burgers kunnen zich hierop beroepen in bezwaar- en beroepsprocedures.
### Key Takeaways
- De abbb zijn ongeschreven en deels wettelijke regels die de overheid moet naleven bij besluitvorming.
- Schending van een abbb kan leiden tot vernietiging van een besluit door de bestuursrechter.
- Belangrijke beginselen zijn zorgvuldigheid, motivering, gelijkheid, evenredigheid en vertrouwen.
- Je kunt je in bezwaar en beroep beroepen op schending van een abbb om een besluit aan te vechten.
- Verzamel bewijs, zoals correspondentie of vergelijkbare gevallen, om je standpunt te onderbouwen.