De gemeente kan bijstand terugvorderen als je ten onrechte uitkering hebt ontvangen. Dit kan ook gebeuren zonder dat je iets fout hebt gedaan. Lees wanneer terugvordering mogelijk is en wat je rechten zijn.
Wanneer terugvordering?
De gemeente kan bijstand terugvorderen in verschillende situaties:
- Schending inlichtingenplicht: je hebt niet alle informatie doorgegeven
- Fraude: je hebt bewust onjuiste informatie gegeven
- Achteraf gebleken inkomen: je ontving inkomen dat later bekend werd
- Onverschuldigde betaling: de gemeente heeft een fout gemaakt
- Te hoog voorschot: je kreeg een voorschot dat hoger bleek dan je recht
Hoogte terugvordering
| Situatie | Terugvordering | Boete |
|---|
| Administratieve fout gemeente | 100% van teveel ontvangen | Geen |
| Niet doorgeven wijziging | 100% van teveel ontvangen | Mogelijk |
| Opzettelijke fraude | 100% van teveel ontvangen | Tot 100% extra |
Boete bij fraude
Bij het niet nakomen van de inlichtingenplicht kan de gemeente een boete opleggen:
- Standaardboete: 50% van het benadelingsbedrag
- Bij grove schuld: 75% van het benadelingsbedrag
- Bij opzet: 100% van het benadelingsbedrag
- Minimumboete: € 150
Terugbetaling
De gemeente moet rekening houden met je draagkracht:
- Als je nog bijstand ontvangt: maximaal 5% per maand ingehouden
- Bij fraude: maximaal 10% per maand ingehouden
- Beslagvrije voet moet altijd worden gerespecteerd
Bezwaar maken
Je kunt bezwaar maken tegen een terugvorderingsbesluit binnen 6 weken. Let op:
- Controleer of de berekening klopt
- Ga na of je alle informatie wel hebt doorgegeven
- Vraag om een betalingsregeling als je niet in één keer kunt betalen
Veelgestelde vragen
Moet ik terugbetalen als de gemeente een fout heeft gemaakt?
Ja, ook bij fouten van de gemeente moet je in principe terugbetalen. Je kunt wel vragen om kwijtschelding als je te goeder trouw was en de fout niet had kunnen herkennen.
Hoe lang kan de gemeente bijstand terugvorderen?
De verjaringstermijn is 5 jaar. Na 5 jaar kan de gemeente niet meer terugvorderen.
Kan ik een betalingsregeling krijgen?
Ja, de gemeente is verplicht rekening te houden met je draagkracht. Als je de terugvordering niet in één keer kunt betalen, kun je een betalingsregeling aanvragen.
## Veelgestelde vragen
**Wat moet ik doen als ik een terugvorderingsbrief van de gemeente ontvang?**
Controleer eerst of de berekening klopt en of je alle wijzigingen tijdig hebt doorgegeven. Maak binnen 6 weken bezwaar als je het niet eens bent met de terugvordering. Vraag direct om een betalingsregeling als je het bedrag niet in één keer kunt betalen. Bewaar alle bewijsstukken, zoals loonstroken of bankafschriften, om je standpunt te onderbouwen.
**Kan de gemeente beslag leggen op mijn inkomen of bezittingen bij terugvordering?**
Ja, maar de gemeente moet altijd de beslagvrije voet respecteren. Dit betekent dat je minimaal een bedrag overhoudt om van te leven. Bij een lopende bijstandsuitkering mag maximaal 5% (of 10% bij fraude) worden ingehouden. Voor andere inkomsten geldt dat je voldoende moet overhouden voor noodzakelijke kosten zoals huur en levensonderhoud.
**Hoe werkt de boete bij het niet doorgeven van wijzigingen?**
De hoogte van de boete hangt af van je schuld. Bij een onbedoelde fout (lichte schuld) is de boete 50% van het teveel ontvangen bedrag. Bij grove schuld (bijv. herhaaldelijk niet melden) is dit 75%, en bij opzet (fraude) 100%. De minimumboete is €150. Je kunt bezwaar maken tegen de boete als je vindt dat deze onterecht is opgelegd.
**Wat gebeurt er als ik de terugvordering niet kan betalen?**
De gemeente is verplicht om rekening te houden met je financiële situatie. Je kunt een betalingsregeling aanvragen, waarbij je in termijnen betaalt. Als je geen inkomen hebt of alleen een uitkering, mag de gemeente niet meer inhouden dan de toegestane percentages. In uitzonderlijke gevallen kun je kwijtschelding aanvragen, bijvoorbeeld als je te goeder trouw was en de terugvordering je in grote problemen brengt.
**Kan ik bezwaar maken als ik het niet eens ben met de terugvordering?**
Ja, je hebt 6 weken de tijd om bezwaar te maken tegen een terugvorderingsbesluit. Leg in je bezwaarschrift uit waarom je het niet eens bent, bijvoorbeeld omdat de berekening fout is of omdat je de wijziging wel hebt doorgegeven. Voeg bewijsstukken toe, zoals kopieën van meldingen of correspondentie met de gemeente. Een bezwaar schorst de terugvordering niet, dus je moet wel blijven betalen tenzij je uitstel van betaling aanvraagt.
**Hoe lang duurt het voordat de gemeente een terugvordering oplegt?**
De gemeente heeft 5 jaar de tijd om een terugvordering op te leggen. Deze termijn begint te lopen vanaf het moment dat het teveel aan bijstand is uitbetaald. Na 5 jaar is de vordering verjaard en kun je niet meer worden aangesproken. Let op: als de gemeente al eerder een onderzoek is gestart, kan de verjaringstermijn worden opgeschort.
**Wat is het verschil tussen terugvordering en fraude?**
Terugvordering betekent dat de gemeente geld terughaalt dat ten onrechte is uitgekeerd, ongeacht de reden. Fraude is een specifieke vorm van terugvordering waarbij je bewust onjuiste informatie hebt verstrekt of wijzigingen hebt verzwegen om meer bijstand te krijgen. Bij fraude krijg je naast de terugvordering ook een boete en kan de gemeente aangifte doen bij het Openbaar Ministerie.
### TL;DR
De gemeente kan bijstand terugvorderen als je te veel hebt ontvangen, zelfs bij een fout van de gemeente zelf. Je hebt rechten, zoals bezwaar maken binnen 6 weken en een betalingsregeling aanvragen. Bij fraude kunnen forse boetes worden opgelegd, maar de gemeente moet altijd rekening houden met je draagkracht.
### Key Takeaways
- Terugvordering kan ook plaatsvinden zonder dat je iets fout hebt gedaan, bijvoorbeeld bij een administratieve fout van de gemeente.
- Je hebt 6 weken de tijd om bezwaar te maken tegen een terugvorderingsbesluit en kunt altijd een betalingsregeling aanvragen.
- Bij fraude kunnen boetes oplopen tot 100% van het teveel ontvangen bedrag, met een minimum van €150.
- De gemeente mag maximaal 5% (of 10% bij fraude) van je bijstandsuitkering inhouden en moet de beslagvrije voet respecteren.
- Een terugvordering verjaart na 5 jaar, tenzij de gemeente eerder een onderzoek is gestart.