Scheiding van tafel en bed is een alternatief voor echtscheiding waarbij het huwelijk formeel blijft bestaan, maar de verplichting om samen te wonen vervalt. Dit kan om religieuze of praktische redenen worden gekozen.
Wat is scheiding van tafel en bed?
Bij scheiding van tafel en bed blijft u juridisch getrouwd, maar vervallen de plicht tot samenwoning en de gemeenschap van goederen. U kunt niet opnieuw trouwen zolang de scheiding van tafel en bed voortduurt.
Verschil met echtscheiding
| Aspect | Scheiding tafel en bed | Echtscheiding |
|---|
| Huwelijk | Blijft bestaan | Ontbonden |
| Opnieuw trouwen | Niet mogelijk | Wel mogelijk |
| Erfrecht | Blijft bestaan | Vervalt |
| Gemeenschap goederen | Ontbonden | Ontbonden |
| Alimentatieplicht | Kan bestaan | Kan bestaan |
Redenen voor scheiding van tafel en bed
- Religieuze bezwaren: Sommige geloofsovertuigingen verbieden echtscheiding
- Behoud erfrecht: U blijft elkaars wettelijke erfgenaam
- Ziektekostenverzekering: Soms voordelig om als gezin verzekerd te blijven
- Pensioenrechten: Nabestaandenpensioen blijft behouden
- Bedenktijd: Mogelijkheid om later alsnog te verzoenen
Procedure
De procedure is vergelijkbaar met echtscheiding:
- Verzoekschrift via advocaat indienen bij rechtbank
- Gemeenschappelijk of eenzijdig verzoek mogelijk
- Uitspraak door rechter
- Inschrijving in register burgerlijke stand
Omzetting naar echtscheiding
Na minimaal 3 jaar scheiding van tafel en bed kan elk van de echtgenoten verzoeken om dit om te zetten in echtscheiding. Hiervoor is geen toestemming van de andere partner nodig.
Wat gebeurt er met kinderen bij scheiding van tafel en bed?
Net als bij echtscheiding moeten afspraken worden gemaakt over gezag, verblijf en kinderalimentatie. Een ouderschapsplan is verplicht als er minderjarige kinderen zijn.
Kan ik na scheiding van tafel en bed weer bij elkaar komen?
Ja, u kunt het samenleven hervatten zonder formaliteiten. De gemeenschap van goederen herleeft echter niet automatisch. Daarvoor moet u naar de notaris om opnieuw huwelijkse voorwaarden op te stellen.
Hoe zit het met erfrecht na scheiding van tafel en bed?
U blijft elkaars wettelijke erfgenaam. Wilt u dit niet, dan moet u een testament laten opstellen waarin u uw partner onterft. Anders erft uw partner volgens de wet.
## Veelgestelde vragen
**Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen scheiding van tafel en bed en een echtscheiding?**
Bij scheiding van tafel en bed blijft het huwelijk juridisch bestaan, waardoor u niet opnieuw kunt trouwen en elkaars erfgenaam blijft. Bij echtscheiding wordt het huwelijk volledig ontbonden. Beide scheidingen beëindigen de gemeenschap van goederen en kunnen alimentatieplicht met zich meebrengen. Scheiding van tafel en bed is vaak een tijdelijke oplossing, bijvoorbeeld om religieuze redenen of voor financiële voordelen zoals pensioenrechten.
**Kan ik alimentatie krijgen na een scheiding van tafel en bed?**
Ja, alimentatie (zowel partner- als kinderalimentatie) kan worden vastgesteld bij scheiding van tafel en bed, net als bij echtscheiding. De hoogte en duur hangen af van uw inkomen, behoefte en draagkracht. Een rechter bepaalt dit op basis van de omstandigheden. Het is verstandig om hierover afspraken te maken via een advocaat of mediator om latere conflicten te voorkomen.
**Hoe lang duurt de procedure voor scheiding van tafel en bed?**
De procedure duurt gemiddeld 3 tot 6 maanden, afhankelijk van de complexiteit en of het een gezamenlijk of eenzijdig verzoek is. U start met een verzoekschrift via een advocaat, waarna de rechter een uitspraak doet. Na de uitspraak wordt de scheiding ingeschreven in het register van de burgerlijke stand. Bij conflicten kan de procedure langer duren.
**Wat gebeurt er met ons huis als we kiezen voor scheiding van tafel en bed?**
De gemeenschap van goederen wordt ontbonden, waardoor u geen gezamenlijk vermogen meer heeft. U moet afspraken maken over de woning: wie blijft er wonen, wie betaalt de hypotheek en hoe wordt de waarde verdeeld bij verkoop? Dit kan via een vaststellingsovereenkomst of via de rechter worden geregeld. Bij een huurwoning moet u de huurovereenkomst aanpassen.
**Kan ik mijn partner onterven na scheiding van tafel en bed?**
Ja, maar dit moet u actief regelen via een testament. Zolang u geen testament heeft, blijft uw partner wettelijk erfgenaam. Laat een notaris een testament opstellen waarin u uw partner expliciet onterft. Houd er rekening mee dat kinderen of andere erfgenamen hierdoor meer erven. Bespreek dit tijdig met een notaris om uw wensen duidelijk vast te leggen.
**Wat zijn de kosten van een scheiding van tafel en bed?**
De kosten variëren, maar reken op €1.500 tot €3.500 voor een eenvoudige procedure, inclusief advocaatkosten en griffierechten. Bij een gezamenlijk verzoek zijn de kosten lager dan bij een eenzijdig verzoek. Extra kosten kunnen ontstaan voor mediation, notaris (bijvoorbeeld voor testament of huwelijkse voorwaarden) of taxatie van bezittingen. Vraag altijd een offerte aan bij uw advocaat.
**Hoe werkt het met pensioenrechten na scheiding van tafel en bed?**
U behoudt elkaars nabestaandenpensioen, wat een belangrijk voordeel kan zijn. Voor het ouderdomspensioen gelden dezelfde regels als bij echtscheiding: het opgebouwde pensioen tijdens het huwelijk wordt verdeeld (pensioenverevening). Dit gebeurt automatisch, tenzij u hiervan afziet via een overeenkomst. Bespreek dit met uw pensioenuitvoerder of een financieel adviseur.
### TL;DR
Scheiding van tafel en bed is een juridische scheiding waarbij het huwelijk blijft bestaan, maar de plicht tot samenwoning vervalt. Het biedt voordelen zoals behoud van erfrecht en pensioenrechten, maar u kunt niet hertrouwen. Na drie jaar kan het worden omgezet in een echtscheiding.
### Key Takeaways
- Scheiding van tafel en bed beëindigt de samenwoning en gemeenschap van goederen, maar het huwelijk blijft juridisch bestaan.
- U blijft elkaars wettelijke erfgenaam en behoudt nabestaandenpensioen, tenzij u dit actief wijzigt via een testament of overeenkomst.
- De procedure is vergelijkbaar met echtscheiding en duurt gemiddeld 3 tot 6 maanden, afhankelijk van de omstandigheden.
- Na minimaal drie jaar kan de scheiding van tafel en bed eenzijdig worden omgezet in een echtscheiding, zonder toestemming van de partner.
- Afspraken over alimentatie, kinderen, woning en vermogen moeten net als bij echtscheiding worden vastgelegd, bijvoorbeeld via een ouderschapsplan of vaststellingsovereenkomst.