Een samenlevingscontract is een overeenkomst tussen partners die samenwonen maar niet trouwen. Je legt afspraken vast over geld, woning en wat er gebeurt als je uit elkaar gaat.
Wat is een samenlevingscontract?
Een samenlevingscontract is een notariële of onderhandse akte waarin samenwonende partners afspraken maken over:
- Eigendom van bezittingen
- Verdeling van kosten
- Wat er gebeurt bij uit elkaar gaan
- Pensioenafspraken
Waarom een samenlevingscontract?
| Voordeel | Toelichting |
|---|
| Duidelijkheid | Helder wie wat betaalt en bezit |
| Bescherming | Afspraken bij uit elkaar gaan |
| Partnerpensioen | Nodig voor nabestaandenpensioen |
| Erfrecht | Mogelijkheid tot verblijvingsbeding |
| Belasting | Fiscaal partnerschap mogelijk |
Notarieel of onderhands?
- Onderhands: zelf opgesteld, gratis, maar minder rechtskracht
- Notarieel: bij notaris, kosten € 300-500, meer rechtskracht en nodig voor sommige regelingen
Wat regel je in een samenlevingscontract?
- Verdeling kosten huishouding
- Eigendom van inboedel en bezittingen
- Afspraken over de woning
- Verblijvingsbeding (wie krijgt de woning bij overlijden)
- Partnerpensioen
- Wat er gebeurt bij beëindiging relatie
Veelgestelde vragen
Is een samenlevingscontract verplicht?
Nee, maar zonder contract heb je weinig rechten. De wet regelt bijna niets voor samenwoners.
Hebben samenwoners recht op alimentatie?
Nee, tenzij je dit in het samenlevingscontract hebt afgesproken. Dit heet een alimentatiebeding.
Wat als we uit elkaar gaan zonder contract?
Dan geldt: wat van jou is blijft van jou. Gezamenlijke spullen worden verdeeld, maar dit kan tot conflicten leiden.
## Veelgestelde vragen
**Moet ik een notaris inschakelen voor een samenlevingscontract of kan ik het zelf regelen?**
Je kunt een samenlevingscontract zelf onderhands opstellen, maar dit heeft minder rechtskracht. Een notariële akte biedt meer zekerheid, vooral voor complexe zaken zoals pensioenrechten, erfrecht of een verblijvingsbeding. Een notaris kost €300-€500, maar voorkomt latere discussies. Voor eenvoudige afspraken volstaat soms een onderhands contract, maar laat je altijd juridisch adviseren.
**Wat gebeurt er met onze gezamenlijke woning als we uit elkaar gaan zonder samenlevingscontract?**
Zonder contract blijft de woning eigendom van degene op wiens naam deze staat. De ander heeft geen recht op de woning, tenzij je kunt aantonen dat je financieel hebt bijgedragen aan de hypotheek of verbouwingen. Dit kan leiden tot conflicten. Met een contract kun je afspraken maken over verdeling of verkoop, wat veel problemen voorkomt.
**Kan ik mijn partner laten erven met een samenlevingscontract?**
Ja, maar alleen als je een verblijvingsbeding opneemt in een notarieel samenlevingscontract. Hiermee geef je je partner het recht om in de woning te blijven wonen bij overlijden. Zonder dit beding erft je partner niets automatisch. Combineer dit met een testament voor volledige erfrechtelijke bescherming, omdat een samenlevingscontract op zichzelf geen erfrecht regelt.
**Hoe zit het met pensioenrechten voor samenwoners?**
Samenwoners hebben standaard geen recht op nabestaandenpensioen. Om dit wel te regelen, moet je een partnerpensioenbeding opnemen in een notarieel samenlevingscontract. Daarnaast moet je je partner aanmelden bij het pensioenfonds. Zonder deze stappen heeft je partner geen aanspraak op pensioenuitkeringen bij overlijden.
**Kunnen we alimentatie afspreken in een samenlevingscontract?**
Ja, maar alleen als je dit expliciet opneemt in een alimentatiebeding. Samenwoners hebben anders geen recht op partneralimentatie bij scheiding. Je kunt afspraken maken over de hoogte, duur en voorwaarden. Dit biedt financiële zekerheid, vooral als één partner minder verdient of voor kinderen zorgt. Een notaris kan helpen bij het opstellen van een eerlijk beding.
**Wat zijn de fiscale voordelen van een samenlevingscontract?**
Met een notarieel samenlevingscontract kun je fiscaal partnerschap aanvragen. Dit biedt voordelen zoals het overdragen van vermogen zonder schenkbelasting, het verdelen van aftrekposten (bijv. hypotheekrente) en het benutten van heffingskortingen. Zonder fiscaal partnerschap mis je deze voordelen, wat vooral bij hoge inkomens of vermogens nadelig kan zijn.
**Hoe lang blijft een samenlevingscontract geldig?**
Een samenlevingscontract blijft geldig totdat jullie het samen opzeggen, trouwen, een geregistreerd partnerschap aangaan of uit elkaar gaan. Bij belangrijke levensgebeurtenissen (bijv. geboorte van een kind) is het verstandig het contract te herzien. Een notaris kan helpen bij het aanpassen of beëindigen van het contract, zodat alle afspraken up-to-date blijven.
### TL;DR
Een samenlevingscontract biedt duidelijkheid en bescherming voor samenwonende partners, vooral bij financiën, woning en erfrecht. Het is niet verplicht, maar zonder contract heb je weinig rechten. Een notariële akte is duurder maar biedt meer zekerheid dan een onderhands contract, vooral voor pensioen en erfrecht.
### Key Takeaways
- Een samenlevingscontract regelt afspraken over geld, bezittingen en de woning, maar is niet verplicht.
- Voor partnerpensioen, erfrecht en fiscale voordelen is een notarieel contract noodzakelijk.
- Zonder contract heb je bij uit elkaar gaan geen recht op alimentatie of verdeling van gezamenlijke bezittingen.
- Een verblijvingsbeding in een notarieel contract zorgt ervoor dat je partner de woning kan behouden bij overlijden.
- Fiscaal partnerschap (via een notarieel contract) biedt belastingvoordelen zoals het verdelen van aftrekposten.