Kinderen hebben eigen rechten die zijn vastgelegd in het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK). Deze rechten moeten worden gerespecteerd door ouders, instanties en de overheid.
Internationaal Verdrag Rechten Kind
Het IVRK is in 1989 door de Verenigde Naties aangenomen en door Nederland in 1995 geratificeerd. Het bevat fundamentele rechten voor alle kinderen tot 18 jaar.
Belangrijkste rechten
| Recht | Toelichting |
|---|
| Non-discriminatie | Alle kinderen zijn gelijk, ongeacht afkomst |
| Belang van het kind | Bij beslissingen staat het belang van het kind voorop |
| Recht op leven en ontwikkeling | Recht om gezond op te groeien |
| Recht om gehoord te worden | Kinderen mogen hun mening geven |
| Recht op beide ouders | Recht op contact met beide ouders |
| Bescherming tegen geweld | Bescherming tegen mishandeling en verwaarlozing |
| Recht op onderwijs | Toegang tot goed onderwijs |
| Recht op spel en ontspanning | Tijd voor spelen en vrijetijdsbesteding |
Hoorrecht
Kinderen hebben het recht om gehoord te worden in zaken die hen aangaan:
- Vanaf 12 jaar: rechter nodigt kind uit voor gesprek
- Jonger dan 12: rechter kan kind horen als passend
- Het kind mag een brief schrijven aan de rechter
- Het kind mag een eigen standpunt innemen
Kinderrechten in Nederland
In Nederland zijn kinderrechten ook verankerd in nationale wetgeving:
- Burgerlijk Wetboek (gezag, omgang, onderhoud)
- Jeugdwet (recht op jeugdhulp)
- Leerplichtwet (recht op onderwijs)
- Wet kinderbescherming
Kinderombudsman
De Kinderombudsman bewaakt de naleving van kinderrechten in Nederland. Kinderen en ouders kunnen bij de Kinderombudsman terecht met klachten over schending van kinderrechten.
Kan een kind zelf een procedure starten?
Kinderen van 12 jaar en ouder kunnen in sommige familierechtelijke procedures zelf een verzoek indienen, bijvoorbeeld over omgang of gezag. Voor andere procedures hebben zij een wettelijk vertegenwoordiger nodig.
Mag een kind zelf kiezen bij welke ouder het woont?
Een kind mag zijn voorkeur uitspreken en deze wordt meegewogen. De rechter beslist echter op basis van wat in het belang van het kind is. De voorkeur van het kind is belangrijk maar niet doorslaggevend.
Wat als mijn rechten als kind worden geschonden?
Je kunt hierover praten met een vertrouwenspersoon, de Kinderombudsman, of de Kindertelefoon (0800-0432). Bij ernstige situaties kan je een melding doen bij Veilig Thuis of de politie.
## Veelgestelde vragen
**Wat kan ik doen als mijn ouders niet naar mijn mening luisteren bij een scheiding?**
Vanaf 12 jaar kun je de rechter vragen om je mening te horen. Je mag een brief schrijven of persoonlijk met de rechter praten. Ook kun je hulp vragen aan een vertrouwenspersoon op school of de Kinderombudsman. Zij kunnen je helpen je stem te laten horen. De rechter weegt je mening mee, maar beslist uiteindelijk wat het beste voor je is.
**Mag ik zelf beslissen bij welke ouder ik ga wonen na een scheiding?**
Je mag je voorkeur uitspreken, maar de rechter beslist uiteindelijk wat het beste voor je is. Vanaf 12 jaar word je standaard uitgenodigd om je mening te geven. Jongere kinderen kunnen ook gehoord worden als de rechter dat passend vindt. Je mening is belangrijk, maar niet altijd doorslaggevend.
**Wat zijn mijn rechten als ik word gepest op school?**
Je hebt recht op bescherming tegen geweld en pesten. De school is verplicht om in te grijpen. Je kunt dit melden bij een vertrouwenspersoon, mentor of directie. Als de school niet handelt, kun je contact opnemen met de Kinderombudsman of de Inspectie van het Onderwijs. In ernstige gevallen kun je ook aangifte doen bij de politie.
**Kan ik zelf een klacht indienen als mijn rechten worden geschonden?**
Kinderen vanaf 12 jaar kunnen in sommige gevallen zelf een verzoek indienen bij de rechter, bijvoorbeeld over omgang of gezag. Voor andere klachten kun je terecht bij de Kinderombudsman, die je helpt je rechten te verdedigen. Bij ernstige schendingen kun je ook contact opnemen met Veilig Thuis of de politie.
**Wat doet de Kinderombudsman precies?**
De Kinderombudsman onderzoekt klachten over schendingen van kinderrechten en adviseert over verbeteringen. Je kunt er terecht als je denkt dat je rechten niet worden nageleefd, bijvoorbeeld bij problemen op school, thuis of met instanties. De Kinderombudsman kan bemiddelen of een onderzoek starten.
**Heb ik recht op contact met beide ouders als ze gescheiden zijn?**
Ja, je hebt recht op contact met beide ouders, tenzij dit niet in jouw belang is (bijvoorbeeld bij mishandeling). De rechter bepaalt hoe de omgangsregeling eruitziet. Als één ouder het contact blokkeert, kun je dit melden bij de rechter of de Kinderombudsman.
**Wat kan ik doen als ik thuis word mishandeld of verwaarloosd?**
Je hebt recht op bescherming. Praat hierover met een vertrouwenspersoon, zoals een leraar of huisarts. Je kunt ook contact opnemen met Veilig Thuis (0800-2000) of de Kindertelefoon (0800-0432). In noodgevallen bel je 112. Je mag altijd hulp vragen, ook als je bang bent voor de gevolgen.
### TL;DR
Kinderen hebben eigen rechten, vastgelegd in het IVRK en Nederlandse wetten. Deze rechten omvatten bescherming, onderwijs, gehoord worden en contact met beide ouders. Bij schending van rechten kun je terecht bij de Kinderombudsman, Veilig Thuis of de rechter.
### Key Takeaways
- Alle kinderen tot 18 jaar hebben rechten volgens het IVRK, zoals non-discriminatie en bescherming tegen geweld.
- Kinderen vanaf 12 jaar kunnen hun mening geven in rechtszaken en soms zelf een verzoek indienen.
- De Kinderombudsman helpt bij klachten over schending van kinderrechten en kan bemiddelen of onderzoeken.
- Bij mishandeling, verwaarlozing of pesten kun je hulp vragen bij Veilig Thuis, de Kindertelefoon of de politie.
- Ouders en instanties zijn verplicht het belang van het kind voorop te stellen bij alle beslissingen.