Partneralimentatie

Partneralimentatie is een financiële bijdrage die een ex-partner moet betalen als de ander na de scheiding niet zelf in het levensonderhoud kan voorzien. De regels hiervoor zijn vastgelegd in de wet.

Grondslag partneralimentatie

De alimentatieplicht is gebaseerd op de lotsverbondenheid die door het huwelijk is ontstaan. Ook na scheiding blijft een zekere zorgplicht bestaan voor de partner die niet zelf in het levensonderhoud kan voorzien.

Voorwaarden

Er bestaat recht op partneralimentatie als:

• De alimentatiegerechtigde behoefte heeft (niet zelf kan voorzien)
• De alimentatieplichtige draagkracht heeft (kan betalen)
• Er sprake is geweest van een huwelijk of geregistreerd partnerschap

Berekening alimentatie

Stap	Wat wordt berekend
1. Behoefte	Welk bedrag heeft de alimentatiegerechtigde nodig
2. Behoeftigheid	Kan de ontvanger zelf (deels) voorzien
3. Draagkracht	Wat kan de betaler missen
4. Vergelijking	Laagste van behoefte en draagkracht bepaalt

Hofnorm voor behoefte

De behoefte wordt vaak berekend aan de hand van de 'hofnorm': 60% van het netto gezinsinkomen tijdens het huwelijk, verminderd met de kosten van de kinderen. Dit is een indicatie, geen vaste regel.

Duur van alimentatie

Sinds 2020 (Wet herziening partneralimentatie) geldt:

Situatie	Maximale duur
Standaard	Helft huwelijksduur, max. 5 jaar
Huwelijk > 15 jaar + ontvanger < 10 jaar van AOW	Tot AOW-leeftijd
Kinderen < 12 jaar	Tot jongste kind 12 wordt
Huwelijk > 15 jaar + ontvanger 50+ (geboren vóór 1970)	Max. 10 jaar

Kan ik afzien van partneralimentatie?

Ja, u kunt in het echtscheidingsconvenant afspreken dat geen partneralimentatie wordt betaald. Dit heet een 'nihilbeding'. Dit is echter niet altijd verstandig, omdat u bij gewijzigde omstandigheden geen beroep meer kunt doen op alimentatie.

Wordt partneralimentatie geïndexeerd?

Ja, de alimentatie wordt jaarlijks per 1 januari geïndexeerd met een wettelijk vastgesteld percentage. Dit percentage wordt bepaald door de Minister van Justitie op basis van de loonontwikkeling.

Kan partneralimentatie worden gewijzigd?

Ja, bij wijziging van omstandigheden kan de alimentatie worden aangepast. Denk aan ontslag, arbeidsongeschiktheid, samenwonen met nieuwe partner of sterk gewijzigd inkomen. U moet hiervoor naar de rechter of samen een nieuwe afspraak maken.

## Veelgestelde vragen **Hoe wordt partneralimentatie precies berekend?** Partneralimentatie wordt berekend in vier stappen: eerst wordt de behoefte van de ontvanger bepaald (vaak via de hofnorm: 60% van het netto gezinsinkomen tijdens het huwelijk, minus kinderkosten). Vervolgens wordt gekeken of de ontvanger zelf in die behoefte kan voorzien. Daarna wordt de draagkracht van de betaler berekend (wat deze kan missen). Het laagste bedrag van behoefte en draagkracht bepaalt uiteindelijk de alimentatie. Dit is een indicatie; de rechter kan afwijken. **Hoe lang moet ik partneralimentatie betalen na een scheiding?** De duur hangt af van de huwelijksduur en persoonlijke situatie. Standaard geldt de helft van de huwelijksduur, met een maximum van 5 jaar. Bij huwelijken langer dan 15 jaar en als de ontvanger binnen 10 jaar AOW-leeftijd bereikt, loopt de alimentatie door tot de AOW. Bij jonge kinderen duurt het tot het jongste kind 12 wordt. Voor 50-plussers (geboren vóór 1970) met een huwelijk langer dan 15 jaar geldt maximaal 10 jaar. **Kan ik partneralimentatie stopzetten als mijn ex gaat samenwonen?** Ja, samenwonen met een nieuwe partner kan een reden zijn om de alimentatie te wijzigen of stop te zetten. Dit geldt als de nieuwe partner bijdraagt aan het levensonderhoud. U moet dit wel aantonen, bijvoorbeeld met een samenlevingscontract of bewijs van gezamenlijke huishouding. Een verzoek tot wijziging dient u in bij de rechter of u maakt nieuwe afspraken met uw ex-partner. **Wat gebeurt er met de alimentatie als ik mijn baan verlies?** Bij ontslag of inkomensdaling kunt u een verzoek indienen om de alimentatie te verlagen of stop te zetten. Dit doet u via de rechter of in overleg met uw ex-partner. De rechter beoordeelt of uw draagkracht echt is afgenomen en of de wijziging redelijk is. Bewijs (zoals een ontslagbrief) is hierbij belangrijk. Wacht niet te lang met actie ondernemen, want achterstallige alimentatie blijft verschuldigd. **Is partneralimentatie verplicht als we geen kinderen hebben?** Ja, ook zonder kinderen kan partneralimentatie verplicht zijn. De wet kijkt naar de behoefte van de ontvanger en de draagkracht van de betaler. Als uw ex-partner na de scheiding niet zelfstandig in het levensonderhoud kan voorzien, kan alimentatie worden opgelegd. Dit geldt voor zowel gehuwden als geregistreerde partners. U kunt wel samen afspreken om hiervan af te zien (nihilbeding). **Hoe werkt de jaarlijkse indexering van partneralimentatie?** Partneralimentatie wordt elk jaar per 1 januari automatisch verhoogd met een wettelijk vastgesteld percentage. Dit percentage wordt bepaald door de Minister van Justitie op basis van de loonontwikkeling. U hoeft hiervoor niets te doen; de indexering gebeurt van rechtswege. Als u een nihilbeding heeft afgesproken, geldt de indexering niet. Bij wijziging van omstandigheden kunt u de alimentatie wel opnieuw laten vaststellen. **Kan ik partneralimentatie aftrekken van de belasting?** Nee, sinds 2015 is partneralimentatie niet meer fiscaal aftrekbaar voor de betaler. Voor de ontvanger is de alimentatie ook niet meer belastbaar. Dit geldt voor alle alimentatieovereenkomsten die na 2014 zijn gesloten. Voor oudere afspraken gelden overgangsregels. Raadpleeg een belastingadviseur voor uw specifieke situatie. ### TL;DR Partneralimentatie is een financiële bijdrage na scheiding als één ex-partner niet zelf in het levensonderhoud kan voorzien. De hoogte en duur hangen af van behoefte, draagkracht en huwelijksduur, met maximale termijnen zoals 5 jaar of tot AOW-leeftijd. Afspraken kunnen worden gewijzigd bij veranderde omstandigheden, zoals samenwonen of baanverlies. ### Key Takeaways - Partneralimentatie is gebaseerd op behoefte (ontvanger) en draagkracht (betaler), met een maximale duur van 5 jaar (standaard) of tot AOW-leeftijd bij lange huwelijken. - De alimentatie wordt jaarlijks geïndexeerd en kan worden gewijzigd bij veranderingen zoals inkomensdaling, samenwonen of arbeidsongeschiktheid. - U kunt samen afzien van alimentatie (nihilbeding), maar dit sluit latere claims uit, zelfs bij gewijzigde omstandigheden. - Sinds 2015 is partneralimentatie niet meer fiscaal aftrekbaar voor de betaler en niet belastbaar voor de ontvanger. - Bij geschillen of wijzigingen kunt u terecht bij de rechter of onderling nieuwe afspraken maken.