Ontkenning van het vaderschap is een juridische procedure om de familierechtelijke band tussen een vader en kind te verbreken. Dit kan als de juridische vader niet de biologische vader is.
Wanneer ontkenning mogelijk?
Ontkenning van vaderschap is mogelijk als de juridische vader niet de biologische vader is. De juridische vader kan zijn ontstaan door:
- Huwelijk met de moeder bij geboorte
- Geregistreerd partnerschap met de moeder
- Erkenning
Wie kan ontkenning verzoeken?
| Verzoeker | Termijn |
|---|
| De vader | Binnen 1 jaar nadat hij wist dat hij niet de biologische vader is |
| De moeder | Binnen 1 jaar na geboorte |
| Het kind | Binnen 3 jaar nadat het wist dat de vader niet de biologische vader is (of vanaf 18 jaar) |
Procedure
- Verzoekschrift indienen bij de rechtbank via advocaat
- Aantonen dat de juridische vader niet de biologische vader is (DNA-test)
- Rechter beoordeelt het verzoek
- Bij toewijzing: vaderschap wordt doorgehaald in registers
Verwekker vs. erkenner
Bij ontkenning van erkenning geldt een extra eis: aangetoond moet worden dat de erkenner ten tijde van de erkenning wist dat hij niet de biologische vader was, óf dat de erkenning onder invloed van dwaling, bedrog of dwang tot stand kwam.
Gevolgen ontkenning
- Familierechtelijke band wordt verbroken met terugwerkende kracht
- Kind is geen erfgenaam meer van de vader
- Onderhoudsplicht vervalt
- Gezag vervalt
- Eventueel verkregen nationaliteit kan vervallen
Kan de biologische vader ook het vaderschap aanvechten?
De biologische vader die het kind niet heeft erkend, kan geen ontkenningsprocedure starten. Hij kan wel het vaderschap van de juridische vader aanvechten via een procedure tot vernietiging van de erkenning of via gerechtelijke vaststelling van zijn eigen vaderschap.
Wat als het kind al volwassen is?
Ook een volwassen kind kan het vaderschap ontkennen. De termijn van 3 jaar gaat lopen vanaf het moment dat het kind weet dat de juridische vader niet de biologische vader is.
Heeft ontkenning invloed op betaalde alimentatie?
In principe niet. Reeds betaalde alimentatie wordt niet teruggevorderd. Wel vervalt de toekomstige onderhoudsplicht als het vaderschap wordt ontkend.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik het vaderschap kan ontkennen?**
U kunt het vaderschap ontkennen als u de juridische vader bent (via huwelijk, geregistreerd partnerschap of erkenning) maar niet de biologische vader. Dit moet u aantonen met een DNA-test. De procedure is alleen mogelijk binnen de wettelijke termijnen: 1 jaar voor de vader (na ontdekking), 1 jaar na geboorte voor de moeder, of 3 jaar voor het kind (vanaf 18 jaar of na ontdekking).
**Wat kost een ontkenningsprocedure en hoe lang duurt het?**
De kosten variëren, maar reken op €1.500 tot €3.500 voor advocaatkosten, griffierechten (ca. €300) en een DNA-test (ca. €500). De procedure duurt gemiddeld 6 tot 12 maanden, afhankelijk van de complexiteit en de rechtbank. Een advocaat is verplicht en helpt bij het indienen van het verzoekschrift en het verzamelen van bewijs.
**Kan ik alimentatie terugvorderen als het vaderschap wordt ontkend?**
Nee, reeds betaalde alimentatie wordt niet teruggevorderd. Wel vervalt uw toekomstige onderhoudsplicht zodra het vaderschap officieel is ontkend. Dit geldt ook voor andere financiële verplichtingen, zoals erfrecht. Het is verstandig om alimentatiebetalingen tijdelijk stop te zetten tot de rechter een uitspraak heeft gedaan.
**Wat gebeurt er met de achternaam van mijn kind na ontkenning?**
De achternaam van het kind verandert niet automatisch. Als de vader het vaderschap ontkent, kan de moeder of het kind (vanaf 16 jaar) wel een verzoek indienen om de achternaam te wijzigen bij de burgerlijke stand. Dit is een aparte procedure en vereist vaak een geldige reden, zoals verwarring of emotionele belasting.
**Kan de biologische vader het kind alsnog erkennen na ontkenning?**
Ja, maar alleen als de moeder en het kind (vanaf 12 jaar) hiermee instemmen. De biologische vader kan een verzoek tot erkenning indienen bij de burgerlijke stand of via de rechtbank. Als de moeder weigert, kan de rechter de erkenning alsnog toestaan als dit in het belang van het kind is. Dit is een aparte procedure.
**Wat als mijn kind niet wil dat ik het vaderschap ontken?**
Het kind (vanaf 12 jaar) heeft inspraak in de procedure. De rechter zal altijd het belang van het kind vooropstellen. Als het kind tegen de ontkenning is, kan de rechter het verzoek afwijzen, vooral als er een sterke emotionele band is. Bespreek dit eerst met een advocaat om de kansen en gevolgen te bespreken.
**Verlies ik ook het gezag over mijn kind na ontkenning?**
Ja, bij een succesvolle ontkenning vervalt uw gezag over het kind met terugwerkende kracht. Dit betekent dat u geen beslissingen meer mag nemen over bijvoorbeeld school, medische behandelingen of verblijfplaats. De moeder krijgt automatisch het gezag, tenzij de rechter anders beslist in het belang van het kind.
### TL;DR
Ontkenning van vaderschap verbreekt de juridische band tussen een vader en kind als blijkt dat hij niet de biologische vader is. Dit kan alleen binnen strikte termijnen en met bewijs (zoals een DNA-test). De procedure heeft verstrekkende gevolgen, zoals het vervallen van erfrecht, alimentatie en gezag, maar reeds betaalde alimentatie wordt niet teruggevorderd.
### Key Takeaways
- Ontkenning is alleen mogelijk binnen wettelijke termijnen (1 jaar voor vader/moeder, 3 jaar voor kind).
- Een DNA-test is verplicht om te bewijzen dat de juridische vader niet de biologische vader is.
- Bij succesvolle ontkenning vervallen alle juridische banden, waaronder erfrecht, alimentatie en gezag.
- De biologische vader kan het kind alleen erkennen met toestemming van moeder en kind (vanaf 12 jaar).
- Een advocaat is verplicht voor het indienen van het verzoekschrift bij de rechtbank.