Terug naar Encyclopedie
Familierecht

Omgangsrecht

Alles over omgangsrecht: wettelijke basis, wie heeft recht op omgang, omgang bij scheiding en begeleide omgang.

5 min leestijd

Omgangsrecht is het recht van een kind om contact te hebben met beide ouders, ook na scheiding. Dit recht is vastgelegd in de wet en geldt ongeacht of een ouder gezag heeft.

Wettelijke basis

Het omgangsrecht is gebaseerd op twee pijlers:

  • Recht van het kind: Artikel 8 EVRM en artikel 9 IVRK geven kinderen recht op contact met beide ouders
  • Recht en plicht van de ouder: Een ouder heeft het recht én de plicht om omgang te hebben met het kind

Wie heeft recht op omgang?

PersoonOmgangsrecht
Ouder met gezagJa, vanzelfsprekend
Ouder zonder gezagJa, wettelijk recht
GrootoudersMogelijk, moet worden aangevraagd
Stiefouder/ex-partner ouderMogelijk bij nauwe band met kind
Andere belangrijke personenMogelijk bij nauwe band met kind

Omgang bij scheiding

Bij scheiding wordt de omgang geregeld in het ouderschapsplan. Hierin staat:

  • Wanneer het kind bij welke ouder is
  • Hoe vakanties en feestdagen worden verdeeld
  • Hoe contact verloopt als het kind bij de andere ouder is

Omgang vaststellen door rechter

Als ouders het niet eens worden, kan de rechter een omgangsregeling vaststellen. De rechter kijkt naar:

  • Het belang van het kind
  • De leeftijd en behoeften van het kind
  • De relatie tussen kind en ouder
  • Praktische mogelijkheden (afstand, werk)

Begeleide omgang

Bij zorgen over de veiligheid kan de rechter begeleide omgang vaststellen. Het contact vindt dan plaats onder toezicht van een derde, bijvoorbeeld bij een omgangshuis.

Kan omgang worden geweigerd? Omgang kan alleen worden ontzegd of beperkt als dit in het belang van het kind is. Redenen kunnen zijn: mishandeling, ernstige verwaarlozing, of als het kind zelf ernstig bezwaar heeft. De rechter beslist hierover.
Wat als mijn kind geen omgang wil met de andere ouder? De wens van het kind wordt meegewogen, vooral bij oudere kinderen. Maar het kind beslist niet zelf. De rechter onderzoekt waarom het kind geen contact wil en of dit in het belang van het kind is.
Hebben grootouders automatisch recht op omgang? Nee, grootouders moeten omgang aanvragen bij de rechter. Ze moeten aantonen dat er een nauwe persoonlijke betrekking is met het kleinkind. De rechter weegt af of omgang in het belang van het kind is.
## Veelgestelde vragen **Hoe regel ik omgangsrecht als mijn ex-partner niet meewerkt?** Als uw ex-partner niet meewerkt, kunt u een omgangsregeling via de rechter laten vaststellen. U begint met een verzoekschrift bij de rechtbank, waarin u uw gewenste regeling uiteenzet. De rechter beoordeelt wat in het belang van het kind is en kan een bindende regeling opleggen. Het is verstandig om eerst mediation te proberen en juridisch advies in te winnen bij een familierechtadvocaat. **Wat kan ik doen als mijn kind tijdens de omgang angstig of verdrietig is?** Praat eerst met uw kind om de oorzaak te achterhalen. Bespreek uw zorgen met de andere ouder en probeer samen een oplossing te vinden. Als dit niet lukt, kunt u professionele hulp inschakelen, zoals een kinderpsycholoog of mediator. In ernstige gevallen kunt u de rechter vragen om de omgangsregeling aan te passen of begeleide omgang te laten plaatsvinden. **Kan ik de omgangsregeling wijzigen als mijn situatie verandert?** Ja, een omgangsregeling kan worden gewijzigd als er sprake is van gewijzigde omstandigheden, zoals verhuizing, nieuwe werktijden of veranderingen in de behoeften van het kind. U kunt samen met de andere ouder een nieuwe regeling afspreken en deze laten vastleggen. Als u er samen niet uitkomt, kunt u de rechter vragen om een wijziging van de regeling. **Wat zijn de gevolgen als ik de omgangsregeling niet nakom?** Als u de omgangsregeling niet nakomt, kan de andere ouder u via de rechter dwingen om de regeling alsnog uit te voeren. De rechter kan ook een dwangsom opleggen of in extreme gevallen het gezag beperken. Het is belangrijk om tijdig aan te geven als u problemen voorziet en samen naar een oplossing te zoeken. **Hoe vraag ik omgangsrecht aan voor mijn kleinkinderen?** Grootouders hebben geen automatisch recht op omgang, maar kunnen dit wel aanvragen bij de rechter. U moet aantonen dat er een nauwe band is met uw kleinkind en dat omgang in het belang van het kind is. Dit doet u via een verzoekschrift aan de rechtbank. Het is raadzaam om juridische hulp in te schakelen om uw zaak goed te onderbouwen. **Wat is begeleide omgang en wanneer wordt dit toegepast?** Begeleide omgang betekent dat het contact tussen ouder en kind plaatsvindt onder toezicht van een derde, zoals een medewerker van een omgangshuis. Dit wordt toegepast als er zorgen zijn over de veiligheid of het welzijn van het kind, bijvoorbeeld bij verdenking van mishandeling, verwaarlozing of ernstige conflicten tussen de ouders. De rechter bepaalt of en hoe lang begeleide omgang nodig is. **Hoe lang duurt het voordat de rechter een omgangsregeling vaststelt?** De duur van een gerechtelijke procedure voor omgangsrecht varieert, maar gemiddeld duurt het tussen de 3 en 6 maanden. Dit hangt af van de complexiteit van de zaak, de beschikbaarheid van de rechter en eventuele rapportages van bijvoorbeeld de Raad voor de Kinderbescherming. Tijdens de procedure kan de rechter een voorlopige regeling vaststellen. ### TL;DR Omgangsrecht geeft kinderen recht op contact met beide ouders na scheiding, ongeacht of een ouder gezag heeft. Ouders zijn verplicht hieraan mee te werken, tenzij de rechter anders beslist in het belang van het kind. Bij conflicten kan de rechter een omgangsregeling vaststellen of aanpassen. ### Key Takeaways - Het kind heeft recht op omgang met beide ouders, ook als een ouder geen gezag heeft. - Ouders moeten samen een omgangsregeling opstellen in het ouderschapsplan; bij onenigheid beslist de rechter. - Omgang kan alleen worden geweigerd als dit in het belang van het kind is, bijvoorbeeld bij mishandeling of ernstige verwaarlozing. - Grootouders en andere belangrijke personen kunnen omgang aanvragen, maar hebben geen automatisch recht. - Bij zorgen over de veiligheid kan de rechter begeleide omgang opleggen.