Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit drie pijlers: AOW, werkgeverspensioen en eigen pensioenopbouw. Samen zorgen deze voor inkomen na je pensioen.
De drie pijlers
| Pijler | Wat | Wie regelt het? |
|---|
| 1e pijler | AOW (basispensioen) | Overheid (SVB) |
| 2e pijler | Werkgeverspensioen | Pensioenfonds/verzekeraar |
| 3e pijler | Individueel pensioen | Zelf (lijfrente, banksparen) |
Eerste pijler: AOW
De AOW is het basispensioen van de overheid:
- Voor iedereen die de AOW-leeftijd bereikt
- Opgebouwd door in Nederland te wonen (2% per jaar)
- Hoogte afhankelijk van woonsituatie (alleen/samen)
- Volledige AOW na 50 jaar opbouw
Tweede pijler: werkgeverspensioen
Veel werknemers bouwen pensioen op via hun werkgever:
- Premie betaald door werkgever en/of werknemer
- Opgebouwd bij een pensioenfonds of verzekeraar
- Hoogte hangt af van salaris, dienstjaren en pensioenregeling
- Nieuwe Pensioenwet: overgang naar persoonlijk pensioenvermogen
Derde pijler: eigen opbouw
Je kunt zelf extra pensioen opbouwen:
- Lijfrente (verzekering of banksparen)
- Fiscaal voordeel: premie aftrekbaar
- Vooral interessant voor zzp'ers en mensen zonder werkgeverspensioen
Veelgestelde vragen
Heb ik genoeg pensioen?
Check je pensioenopbouw op mijnpensioenoverzicht.nl. Daar zie je je AOW en opgebouwde werkgeverspensioenen.
Bouw ik pensioen op als zzp'er?
Als zzp'er bouw je vaak geen werkgeverspensioen op. Je kunt zelf pensioen opbouwen via de derde pijler.
Wat verandert er met de nieuwe Pensioenwet?
Het pensioenstelsel gaat over naar een persoonlijk pensioenvermogen. Je ziet beter wat je hebt opgebouwd, maar er is geen gegarandeerde uitkering meer.
## Veelgestelde vragen
**Hoe weet ik of ik recht heb op AOW?**
Je bouwt automatisch AOW op als je in Nederland woont of werkt, ongeacht je nationaliteit. Voor elk jaar dat je tussen je 15e en AOW-leeftijd in Nederland woont, bouw je 2% AOW op. Check je opbouw via de SVB (Sociale Verzekeringsbank) of op mijnpensioenoverzicht.nl. Let op: verblijf in het buitenland kan je AOW-opbouw beïnvloeden.
**Wat is het verschil tussen een pensioenfonds en een verzekeraar?**
Een pensioenfonds is een onafhankelijke organisatie die pensioenen beheert voor een hele sector of bedrijf (bijv. ABP voor overheid). Een verzekeraar is een commerciële partij waar werkgevers een pensioenregeling kunnen afsluiten. Pensioenfondsen werken vaak met collectieve regelingen, terwijl verzekeraars meer maatwerk bieden. Beide vallen onder toezicht van De Nederlandsche Bank.
**Hoeveel belastingvoordeel krijg ik bij lijfrente?**
De premie voor een lijfrenteverzekering of banksparen is aftrekbaar in box 1. Het maximale aftrekbare bedrag hangt af van je inkomen en eventuele pensioentekorten. In 2024 is de maximale jaarruimte €1.415 of 30% van je inkomen (tot €16.328). Check je jaarruimte via de Belastingdienst of een financieel adviseur.
**Kan ik mijn pensioen eerder opnemen dan de AOW-leeftijd?**
In principe niet, maar er zijn uitzonderingen. Bij arbeidsongeschiktheid of bij bepaalde regelingen (zoals het 'pensioen in eigen beheer' voor directeur-grootaandeelhouders) kan eerder opnemen mogelijk zijn. Let op: vroeg opnemen leidt tot lagere uitkeringen. Overleg altijd met je pensioenuitvoerder of een adviseur.
**Wat gebeurt er met mijn pensioen als ik ga scheiden?**
Je ex-partner heeft recht op de helft van het tijdens het huwelijk opgebouwde pensioen (pensioenverevening). Dit geldt voor zowel AOW als werkgeverspensioen. Je pensioenuitvoerder verdeelt het automatisch, tenzij jullie een andere afspraak maken in een echtscheidingsconvenant. Meld een scheiding altijd bij je pensioenfonds of verzekeraar.
**Hoe werkt de nieuwe Pensioenwet precies?**
Vanaf 2024-2027 gaat het Nederlandse pensioenstelsel over naar een persoonlijk pensioenvermogen. Dit betekent: 1) Je ziet direct wat je hebt opgebouwd, 2) Er is geen gegarandeerde uitkering meer, maar een verwachte uitkering, 3) Risico's worden eerlijker verdeeld tussen generaties. Werkgevers en pensioenfondsen moeten hun regelingen aanpassen.
**Wat moet ik regelen als ik als zzp'er pensioen wil opbouwen?**
Als zzp'er moet je zelf actie ondernemen. Opties zijn: 1) Lijfrenteverzekering of banksparen (fiscaal voordeel), 2) Beleggen via een pensioen-BV, 3) Sparen via een gewone spaarrekening. Bereken eerst je pensioentekort via mijnpensioenoverzicht.nl. Overweeg advies van een financieel planner voor een passende strategie.
### TL;DR
Het Nederlandse pensioenstelsel bestaat uit drie pijlers: AOW (overheid), werkgeverspensioen (via je baan) en eigen opbouw (bijv. lijfrente). De AOW is een basisinkomen, terwijl de andere pijlers je inkomen aanvullen. Met de nieuwe Pensioenwet verandert het systeem naar persoonlijke pensioenvermogens, wat meer transparantie maar minder zekerheid geeft.
### Key Takeaways
- Je bouwt AOW op door in Nederland te wonen (2% per jaar), met volledige AOW na 50 jaar opbouw
- Werkgeverspensioen is vaak de grootste aanvulling op je AOW, maar de hoogte verschilt per werkgever en regeling
- Zzp'ers en mensen zonder werkgeverspensioen kunnen zelf extra pensioen opbouwen via de derde pijler (bijv. lijfrente)
- De nieuwe Pensioenwet introduceert persoonlijke pensioenvermogens, waardoor je beter ziet wat je hebt opgebouwd, maar zonder gegarandeerde uitkering
- Controleer je totale pensioenopbouw altijd via mijnpensioenoverzicht.nl en meld levensgebeurtenissen (zoals scheiding) tijdig bij je pensioenuitvoerder