Herziening van strafzaken

Herziening is een bijzonder rechtsmiddel om een onherroepelijke veroordeling te laten herzien. Het wordt ingezet bij nieuwe feiten of omstandigheden die wijzen op een gerechtelijke dwaling.

Wat is herziening?

Herziening (artikelen 457-481 Sv) is het enige rechtsmiddel om een onherroepelijke veroordeling aan te vechten. Het is bedoeld voor gevallen waarin later blijkt dat de veroordeling waarschijnlijk onjuist was.

Gronden voor herziening

Herziening is alleen mogelijk bij:

Novum - Een nieuw feit of omstandigheid dat de rechter niet kende
Het novum moet het ernstige vermoeden wekken dat de rechter anders zou hebben beslist

Voorbeelden van nova

Nieuwe DNA-technieken die onschuld aantonen
Een getuige die later bekent te hebben gelogen
De "echte" dader die wordt gevonden
Nieuwe wetenschappelijke inzichten

Procedure

Aanvraag bij de Hoge Raad
De procureur-generaal onderzoekt de aanvraag
Eventueel nader onderzoek door ACAS (Adviescommissie Afgesloten Strafzaken)
De Hoge Raad beslist of herziening gegrond is
Bij gegrondverklaring: verwijzing naar ander gerechtshof

Wie kan herzieningsaanvraag indienen?

De veroordeelde (via advocaat)
De procureur-generaal bij de Hoge Raad
Na overlijden: bepaalde familieleden

Bekende herzieningszaken

Bekende Nederlandse herzieningszaken zijn de Schiedammer Parkmoord en de Puttense Moordzaak, waarbij onschuldigen na jaren werden vrijgesproken.

Veelgestelde vragen

Wat gebeurt er als ik verdacht ben van een misdrijf?

Je hebt recht op juridische hulp, je kunt zwijgen, en de politie moet je rechten uitleggen. Verdacht zijn is niet hetzelfde als schuldig.

Hoe lang kan ik in voorarrest worden gehouden?

Maximaal 10 dagen zonder proces, daarna moet rechter voorarrest goedkeuren. Voorarrest mag niet onbeperkt duren.

Wat is het verschil tussen een misdrijf en overtreding?

Een misdrijf is ernstiger en kan met gevangenisstraf worden bestraft. Een overtreding kan met geldboete worden afgehandeld.

Heb ik recht op een advocaat?

Ja, je hebt altijd recht op juridische bijstand. Dit kan gratis zijn als je dit niet kunt betalen.

Kan ik in hoger beroep gaan?

Ja, je kunt tegen de uitspraak in beroep gaan bij het gerechtshof.

## Veelgestelde vragen **Wanneer kan ik een herzieningsverzoek indienen?** Je kunt een herzieningsverzoek indienen als er nieuwe feiten of omstandigheden (nova) aan het licht komen die de rechter niet kende tijdens de oorspronkelijke zaak. Deze nova moeten aantonen dat de veroordeling waarschijnlijk onjuist was. Voorbeelden zijn nieuwe DNA-bewijzen, een bekentenis van de echte dader of een getuige die later liegt. Het verzoek moet via een advocaat bij de Hoge Raad worden ingediend. **Hoe lang duurt een herzieningsprocedure?** Een herzieningsprocedure kan enkele maanden tot jaren duren, afhankelijk van de complexiteit van de zaak en het benodigde onderzoek. Eerst beoordeelt de procureur-generaal de aanvraag, eventueel gevolgd door nader onderzoek door de ACAS. Daarna beslist de Hoge Raad of herziening gegrond is. Bij een positieve beslissing wordt de zaak doorgestuurd naar een ander gerechtshof voor een nieuwe behandeling. **Kan ik herziening aanvragen als ik al ben overleden?** Ja, na overlijden kunnen bepaalde familieleden (zoals echtgenoot, kinderen of ouders) een herzieningsverzoek indienen. Dit gebeurt via een advocaat bij de Hoge Raad. Het doel is vaak om de naam van de overledene te zuiveren of om eventuele schadevergoedingen voor nabestaanden te realiseren. **Wat zijn de kosten van een herzieningsverzoek?** De kosten van een herzieningsverzoek kunnen aanzienlijk zijn, vooral vanwege de juridische bijstand van een advocaat. Als je dit niet kunt betalen, kun je mogelijk gebruikmaken van gesubsidieerde rechtsbijstand (toevoeging). Daarnaast kunnen er kosten zijn voor onderzoeken, zoals DNA-tests. Bespreek de financiële mogelijkheden altijd met je advocaat. **Wat gebeurt er als mijn herzieningsverzoek wordt toegewezen?** Als de Hoge Raad je herzieningsverzoek gegrond verklaart, wordt de zaak doorgestuurd naar een ander gerechtshof voor een nieuwe behandeling. Dit hof bekijkt de zaak opnieuw, inclusief de nieuwe feiten of omstandigheden. Je kunt dan alsnog worden vrijgesproken, of de straf kan worden verminderd. In sommige gevallen volgt een schadevergoeding. **Kan ik herziening aanvragen voor elke veroordeling?** Nee, herziening is alleen mogelijk voor onherroepelijke veroordelingen, dus als alle reguliere rechtsmiddelen (zoals hoger beroep) zijn uitgeput. Daarnaast moet er sprake zijn van een novum: een nieuw feit of omstandigheid dat de rechter niet kende en dat ernstige twijfel zaait over de juistheid van de veroordeling. **Wat is het verschil tussen herziening en hoger beroep?** Hoger beroep is een regulier rechtsmiddel dat je kunt gebruiken voordat een veroordeling onherroepelijk wordt. Herziening is een bijzonder rechtsmiddel voor onherroepelijke veroordelingen, waarbij nieuwe feiten of omstandigheden aan het licht komen die wijzen op een gerechtelijke dwaling. Herziening is dus alleen mogelijk na uitputting van alle andere rechtsmiddelen. ### TL;DR Herziening is een uitzonderlijk rechtsmiddel om een onherroepelijke veroordeling te herzien bij nieuwe feiten of omstandigheden die wijzen op een gerechtelijke dwaling. Het verzoek wordt ingediend bij de Hoge Raad en kan leiden tot een nieuwe behandeling van de zaak. Alleen specifieke gronden, zoals nieuwe bewijzen, komen in aanmerking. ### Key Takeaways - Herziening is alleen mogelijk bij onherroepelijke veroordelingen en nieuwe feiten (nova) die ernstige twijfel zaaien over de juistheid van de uitspraak. - Een herzieningsverzoek wordt ingediend bij de Hoge Raad en kan maanden tot jaren duren. - Zowel de veroordeelde als bepaalde familieleden (na overlijden) kunnen een verzoek indienen, altijd via een advocaat. - Bij een gegrond verklaard verzoek wordt de zaak opnieuw behandeld door een ander gerechtshof, mogelijk resulterend in vrijspraak of strafvermindering. - Herziening verschilt van hoger beroep: het is een bijzonder rechtsmiddel voor na uitputting van alle reguliere mogelijkheden.