Gezamenlijk gezag betekent dat beide ouders samen verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en belangrijke beslissingen over hun kind. Dit is in Nederland de standaard bij getrouwde ouders en na scheiding.
Wanneer gezamenlijk gezag?
Gezamenlijk gezag ontstaat automatisch bij:
- Gehuwde ouders (bij geboorte kind)
- Ouders met geregistreerd partnerschap
- Erkenning door vader na 1 januari 2023 (automatisch gezag)
Bij scheiding blijft gezamenlijk gezag de norm.
Rechten en plichten
Bij gezamenlijk gezag:
| Gezamenlijk beslissen over | Toelichting |
|---|
| Schoolkeuze | Beide ouders moeten instemmen |
| Medische behandelingen | Toestemming beide ouders nodig |
| Verhuizing | Overleg en vaak toestemming vereist |
| Paspoort/ID | Handtekening beide ouders |
| Grote uitgaven | Gezamenlijke beslissing |
Gezamenlijk gezag na scheiding
Na scheiding blijft gezamenlijk gezag in stand. Dit betekent:
- Beide ouders blijven gezaghebbend
- Belangrijke beslissingen worden samen genomen
- Het ouderschapsplan legt de praktische uitwerking vast
- Eenhoofdig gezag is uitzondering, niet de regel
Geschillenregeling
Als ouders met gezamenlijk gezag het niet eens worden, kunnen zij:
- Eerst proberen er samen uit te komen
- Een mediator inschakelen
- De rechter vragen om een beslissing (vervangende toestemming)
Dagelijkse beslissingen
Niet voor elke beslissing is overleg nodig. De ouder bij wie het kind verblijft, neemt dagelijkse beslissingen:
- Bedtijd en eetmomenten
- Dagelijkse activiteiten
- Kleding
- Huiswerk
Kan mijn ex verhuizen met het kind zonder mijn toestemming?
Bij gezamenlijk gezag moet de verhuizende ouder toestemming vragen aan de andere ouder. Wordt deze geweigerd, dan kan de rechter vervangende toestemming geven. De rechter weegt het belang van het kind en beide ouders af.
Wat als mijn ex-partner mij niet betrekt bij beslissingen?
U kunt uw ex-partner schriftelijk wijzen op de verplichting om u te betrekken. Blijft dit zonder resultaat, dan kunt u de rechter vragen om een regeling of om een beslissing te vernietigen die zonder uw toestemming is genomen.
Kan gezamenlijk gezag worden beëindigd?
Ja, de rechter kan op verzoek van een ouder het gezamenlijk gezag wijzigen in eenhoofdig gezag. Dit gebeurt alleen als het in het belang van het kind is en gezamenlijk gezag niet werkt.
## Veelgestelde vragen
**Wat is gezamenlijk gezag precies en wanneer geldt dit automatisch?**
Gezamenlijk gezag betekent dat beide ouders samen verantwoordelijk zijn voor de opvoeding en belangrijke beslissingen over hun kind. Het ontstaat automatisch bij gehuwde ouders of ouders met een geregistreerd partnerschap bij de geboorte van het kind. Sinds 1 januari 2023 geldt dit ook automatisch als de vader het kind erkent. Na een scheiding blijft gezamenlijk gezag de standaard, tenzij de rechter anders beslist.
**Moet ik mijn ex-partner om toestemming vragen voor elke beslissing over ons kind?**
Nee, niet voor dagelijkse beslissingen zoals bedtijden, huiswerk of kleding. Hiervoor is de ouder bij wie het kind op dat moment verblijft verantwoordelijk. Voor belangrijke beslissingen zoals schoolkeuze, medische behandelingen of verhuizing is wel toestemming van beide ouders vereist. Bij geschillen kunt u een mediator inschakelen of de rechter om een beslissing vragen.
**Mijn ex wil verhuizen met ons kind – mag dat zomaar?**
Nee, bij gezamenlijk gezag heeft u als ouder het recht om mee te beslissen over een verhuizing. Uw ex moet uw toestemming vragen. Weigert u, dan kan uw ex de rechter om vervangende toestemming vragen. De rechter beoordeelt of de verhuizing in het belang van het kind is en weegt de belangen van beide ouders af.
**Hoe kan ik gezamenlijk gezag beëindigen als mijn ex en ik niet meer samenwerken?**
U kunt de rechter vragen om het gezamenlijk gezag om te zetten in eenhoofdig gezag. Dit gebeurt alleen als het in het belang van het kind is en gezamenlijk gezag niet meer werkt. U moet aantonen dat er sprake is van ernstige conflicten of dat uw ex zijn/haar verantwoordelijkheden niet nakomt. Een advocaat of mediator kan u hierbij helpen.
**Wat kan ik doen als mijn ex belangrijke beslissingen neemt zonder mij te raadplegen?**
U kunt uw ex schriftelijk wijzen op de verplichting om u te betrekken bij belangrijke beslissingen. Blijft dit zonder resultaat, dan kunt u de rechter vragen om een beslissing te vernietigen of om een regeling vast te stellen. Bewaar alle communicatie en bewijsstukken om uw zaak te ondersteunen.
**Hoe werkt gezamenlijk gezag als mijn kind bij mij woont?**
Ook als uw kind bij u woont, blijft gezamenlijk gezag van kracht. U neemt de dagelijkse beslissingen, maar voor belangrijke zaken zoals schoolkeuze of medische behandelingen heeft u toestemming van de andere ouder nodig. Het ouderschapsplan kan afspraken hierover bevatten. Bij conflicten kunt u de rechter inschakelen.
**Kan ik gezamenlijk gezag krijgen als ik niet getrouwd ben met de moeder van mijn kind?**
Ja, sinds 1 januari 2023 krijgt u automatisch gezamenlijk gezag als u het kind erkent. Voor kinderen geboren vóór deze datum moet u samen een verzoek indienen bij de rechtbank. Als de moeder niet meewerkt, kunt u de rechter vragen om gezamenlijk gezag toe te wijzen.
### TL;DR
Gezamenlijk gezag betekent dat beide ouders samen verantwoordelijk zijn voor belangrijke beslissingen over hun kind. Dit geldt automatisch bij gehuwde ouders en na erkenning sinds 2023, en blijft na scheiding de standaard. Voor dagelijkse zaken hoeft niet alles overlegd te worden, maar bij grote beslissingen is toestemming van beide ouders vereist.
### Key Takeaways
- Gezamenlijk gezag is de standaard in Nederland, zowel bij gehuwde ouders als na scheiding
- Belangrijke beslissingen (school, medisch, verhuizing) vereisen toestemming van beide ouders
- Dagelijkse beslissingen worden genomen door de ouder bij wie het kind op dat moment verblijft
- Bij conflicten kunt u een mediator of de rechter inschakelen voor een oplossing
- Gezamenlijk gezag kan alleen door de rechter worden beëindigd als dit in het belang van het kind is