Bij eenhoofdig gezag heeft slechts één ouder het gezag over het kind. Dit is een uitzondering op de norm van gezamenlijk gezag en wordt alleen toegewezen als dit in het belang van het kind is.
Wanneer eenhoofdig gezag?
De rechter kan eenhoofdig gezag toewijzen als:
- Communicatie tussen ouders ernstig is verstoord
- Er sprake is van huiselijk geweld of mishandeling
- Een ouder ernstig verslaafd is of psychische problemen heeft
- Een ouder het kind ernstig verwaarloost
- Het kind klem zit tussen de ouders ('klem-criterium')
Het klem-criterium
De wet bepaalt dat eenhoofdig gezag kan worden toegewezen als 'er een onaanvaardbaar risico is dat het kind klem of verloren zou raken tussen de ouders en niet te verwachten is dat hierin binnen afzienbare tijd voldoende verbetering zou komen'.
Gevolgen van eenhoofdig gezag
| Aspect | Gezaghebbende ouder | Niet-gezaghebbende ouder |
|---|
| Beslissingen | Neemt alle belangrijke beslissingen | Geen beslissingsmacht |
| Vertegenwoordiging | Vertegenwoordigt kind juridisch | Geen vertegenwoordiging |
| Omgang | Bepaalt niet alleen, kind heeft recht op omgang | Heeft recht op omgang |
| Informatie | Moet informeren | Heeft recht op informatie |
Procedure
Eenhoofdig gezag aanvragen:
- Verzoekschrift via advocaat indienen bij rechtbank
- Motiveren waarom gezamenlijk gezag niet werkt
- Raad voor de Kinderbescherming adviseert vaak
- Rechter hoort kind vanaf 12 jaar
- Rechter beslist op basis van belang van het kind
Rechten niet-gezaghebbende ouder
De ouder zonder gezag houdt recht op:
- Omgang met het kind
- Informatie over belangrijke zaken (school, gezondheid)
- Consultatie bij ingrijpende beslissingen
Betekent eenhoofdig gezag dat de andere ouder het kind niet meer ziet?
Nee, eenhoofdig gezag staat los van omgang. De ouder zonder gezag heeft nog steeds recht op omgang met het kind, tenzij de rechter dit beperkt of ontzegt. Het kind heeft ook recht op contact met beide ouders.
Kan eenhoofdig gezag worden teruggedraaid?
Ja, als de omstandigheden verbeteren kan de rechter worden gevraagd om het gezamenlijk gezag te herstellen. Dit moet in het belang van het kind zijn.
Kan ik als vader eenhoofdig gezag krijgen?
Ja, eenhoofdig gezag kan aan zowel de moeder als de vader worden toegewezen. De rechter kijkt naar wie het beste voor het kind kan zorgen en bij wie het kind het beste af is.
## Veelgestelde vragen
**Wanneer kan de rechter eenhoofdig gezag toewijzen?**
De rechter kan eenhoofdig gezag toewijzen als gezamenlijk gezag niet in het belang van het kind is. Dit gebeurt bij ernstige communicatieproblemen, huiselijk geweld, verslaving of psychische problemen van een ouder, verwaarlozing, of als het kind klem zit tussen de ouders ('klem-criterium'). De rechter kijkt altijd naar wat het beste is voor het kind en of er binnen afzienbare tijd verbetering mogelijk is.
**Hoe vraag ik eenhoofdig gezag aan?**
Je dient een verzoekschrift in via een advocaat bij de rechtbank. Hierin motiveer je waarom gezamenlijk gezag niet werkt en waarom eenhoofdig gezag beter is voor het kind. De Raad voor de Kinderbescherming adviseert vaak mee, en de rechter hoort het kind vanaf 12 jaar. De beslissing wordt genomen op basis van het belang van het kind.
**Wat zijn mijn rechten als ik geen gezag heb?**
Ook zonder gezag behoud je belangrijke rechten, zoals het recht op omgang met je kind, informatie over belangrijke zaken (zoals school en gezondheid) en consultatie bij ingrijpende beslissingen. Je mag niet zomaar uit het leven van je kind worden geweerd, tenzij de rechter dit specifiek beperkt of ontzegt.
**Kan eenhoofdig gezag later worden gewijzigd?**
Ja, als de situatie verbetert, kun je de rechter vragen om het gezamenlijk gezag te herstellen. Dit moet wel in het belang van het kind zijn. Je moet aantonen dat de omstandigheden die tot eenhoofdig gezag leidden, zijn veranderd. Een advocaat kan je hierbij helpen.
**Heeft mijn kind inspraak bij de beslissing over eenhoofdig gezag?**
Ja, kinderen vanaf 12 jaar worden door de rechter gehoord voordat er een beslissing wordt genomen. Jongere kinderen kunnen ook worden gehoord, afhankelijk van hun leeftijd en ontwikkeling. De mening van het kind weegt mee, maar de rechter beslist uiteindelijk op basis van wat het beste is voor het kind.
**Wat betekent het klem-criterium precies?**
Het klem-criterium houdt in dat een kind vastloopt tussen de ouders, bijvoorbeeld door conflicten of tegenstrijdige eisen. De rechter kan eenhoofdig gezag toewijzen als er een onaanvaardbaar risico is dat het kind hierdoor schade oploopt en er geen verbetering binnen afzienbare tijd te verwachten is. Het kind moet zich veilig en gesteund voelen bij één ouder.
**Kan ik als vader eenhoofdig gezag krijgen, of is dit alleen voor moeders?**
Eenhoofdig gezag kan aan zowel de vader als de moeder worden toegewezen. De rechter kijkt niet naar het geslacht, maar naar wie het beste voor het kind kan zorgen en bij wie het kind het beste af is. Het belang van het kind staat altijd centraal, ongeacht of je vader of moeder bent.
### TL;DR
Eenhoofdig gezag wordt alleen toegekend als gezamenlijk gezag niet in het belang van het kind is, bijvoorbeeld bij ernstige conflicten, mishandeling of verwaarlozing. De niet-gezaghebbende ouder behoudt rechten zoals omgang en informatie. De procedure verloopt via de rechtbank, waarbij het kind vanaf 12 jaar wordt gehoord.
### Key Takeaways
- Eenhoofdig gezag is een uitzondering en wordt alleen toegekend als gezamenlijk gezag schadelijk is voor het kind.
- De niet-gezaghebbende ouder behoudt rechten zoals omgang, informatie en consultatie bij belangrijke beslissingen.
- De rechter beslist altijd op basis van het belang van het kind, waarbij kinderen vanaf 12 jaar worden gehoord.
- Eenhoofdig gezag kan later worden gewijzigd als de omstandigheden verbeteren en dit in het belang van het kind is.
- Zowel vaders als moeders kunnen eenhoofdig gezag krijgen, afhankelijk van wie het beste voor het kind kan zorgen.