Draagmoederschap

Bij draagmoederschap draagt een vrouw een kind voor wensouders die zelf geen kind kunnen krijgen. In Nederland is draagmoederschap niet bij wet geregeld, wat tot juridische complicaties leidt.

Vormen van draagmoederschap

Type	Genetisch materiaal
Hoogtechnologisch (IVF)	Eicel van wensmoeder of donor, zaad van wensvader of donor
Laagtechnologisch	Eicel van draagmoeder, zaad van wensvader

Juridische situatie Nederland

De huidige situatie in Nederland:

• Draagmoederschap is niet verboden
• Maar ook niet wettelijk geregeld
• Commercieel draagmoederschap is verboden
• De draagmoeder is altijd de juridische moeder
• Overdracht van ouderschap vereist adoptie

Wie is juridisch ouder?

Bij geboorte:

• De draagmoeder is juridisch moeder (zij baart het kind)
• De eventuele echtgenoot van de draagmoeder is juridisch vader
• De wensouders zijn juridisch geen ouder

Procedure voor wensouders

1. Wensvader erkent het kind (als hij de biologische vader is) of adopteert
2. Draagmoeder ziet af van gezag
3. Wensmoeder adopteert het kind
4. Dit vereist een adoptieprocedure van minimaal 1 jaar

Internationaal draagmoederschap

Veel wensouders wijken uit naar landen waar draagmoederschap geregeld is (VS, Oekraïne, etc.). Dit brengt extra juridische complexiteit met zich mee:

• Erkenning van buitenlandse geboorteakte
• Verkrijgen Nederlandse nationaliteit
• Eventuele adoptieprocedure

Toekomstige wetgeving

Er wordt gewerkt aan wetgeving om draagmoederschap te reguleren. Het wetsvoorstel 'Kind, draagmoederschap en afstamming' moet de juridische positie van wensouders en draagmoeder verbeteren.

Is draagmoederschap legaal in Nederland?

Draagmoederschap is niet verboden. Wel is het niet gereguleerd en is bemiddeling met winstoogmerk strafbaar. Onkostenvergoeding voor de draagmoeder is wel toegestaan.

Kan de draagmoeder het kind houden?

Juridisch gezien is de draagmoeder de moeder. Als zij besluit het kind te houden, kunnen de wensouders daar weinig tegen doen. Goede afspraken vooraf zijn belangrijk maar niet afdwingbaar.

Hoe lang duurt het voordat de wensouders juridisch ouder zijn?

Na de geboorte moet een adoptieprocedure worden gevolgd. Het kind moet minimaal 1 jaar bij de wensouders wonen voordat adoptie wordt uitgesproken. Het hele traject duurt meestal 1-2 jaar.

## Veelgestelde vragen **Hoe kan ik als wensouder juridisch ouder worden van het kind?** Na de geboorte moet u een adoptieprocedure doorlopen. Eerst erkent de wensvader het kind (als hij de biologische vader is). Vervolgens ziet de draagmoeder af van het ouderlijk gezag. Daarna adopteert de wensmoeder het kind. Dit proces duurt minimaal één jaar, waarin het kind bij u moet wonen. Een advocaat of juridisch specialist kan u hierbij begeleiden om de procedure correct te doorlopen. **Wat zijn de risico's als de draagmoeder het kind wil houden?** Juridisch is de draagmoeder de moeder bij de geboorte. Als zij besluit het kind te houden, hebben wensouders weinig wettelijke mogelijkheden om dit aan te vechten. Goede, schriftelijke afspraken vooraf zijn belangrijk, maar deze zijn niet juridisch afdwingbaar. Het is verstandig om een mediator of advocaat in te schakelen om duidelijke afspraken te maken en eventuele conflicten te voorkomen. **Is het mogelijk om een draagmoeder in het buitenland te zoeken?** Ja, veel wensouders kiezen voor draagmoederschap in landen zoals de VS of Oekraïne, waar het wettelijk beter geregeld is. Dit brengt echter extra juridische stappen met zich mee, zoals het erkennen van de buitenlandse geboorteakte en het verkrijgen van de Nederlandse nationaliteit voor het kind. Raadpleeg altijd een specialist in internationaal familierecht om problemen te voorkomen. **Mag een draagmoeder betaald worden voor haar diensten?** Commercieel draagmoederschap is in Nederland verboden. Dit betekent dat u de draagmoeder niet mag betalen voor het dragen van het kind. Wel mag u haar onkosten vergoeden, zoals medische kosten, reiskosten en eventueel inkomensverlies. Deze vergoeding moet redelijk en transparant zijn. Bemiddeling met winstoogmerk is strafbaar. **Hoe lang duurt het hele proces van draagmoederschap tot juridisch ouderschap?** Het hele traject duurt meestal tussen de 1,5 en 2 jaar. Na de geboorte moet het kind minimaal één jaar bij de wensouders wonen voordat de adoptie kan worden uitgesproken. Daarnaast zijn er voorbereidende stappen, zoals het vinden van een draagmoeder, het maken van afspraken en het doorlopen van juridische procedures. Een goede voorbereiding en begeleiding kunnen het proces versnellen. **Wat gebeurt er als de wensouders uit elkaar gaan tijdens het proces?** Als wensouders uit elkaar gaan voordat de adoptie is afgerond, kan dit het proces compliceren. De adoptieprocedure vereist dat beide wensouders het kind willen adopteren. Als één van de wensouders afziet van de adoptie, kan de andere ouder mogelijk alleen adopteren, maar dit hangt af van de specifieke situatie. Raadpleeg een advocaat voor juridisch advies op maat. **Wat verandert er als de nieuwe wet 'Kind, draagmoederschap en afstamming' wordt aangenomen?** De nieuwe wet moet de juridische positie van wensouders en draagmoeders verbeteren. Mogelijke veranderingen zijn een snellere overdracht van het ouderschap, betere bescherming van de rechten van alle betrokkenen en duidelijke regels voor draagmoederschapsovereenkomsten. Het is nog niet bekend wanneer de wet precies ingaat, dus houd juridische ontwikkelingen in de gaten. ### TL;DR Draagmoederschap is in Nederland niet verboden, maar ook niet wettelijk geregeld. De draagmoeder is bij geboorte altijd de juridische moeder, en wensouders moeten een adoptieprocedure doorlopen om juridisch ouder te worden. Commercieel draagmoederschap is verboden, en internationale regelingen brengen extra juridische complexiteit met zich mee. ### Key Takeaways - De draagmoeder is bij geboorte altijd de juridische moeder, ongeacht genetische banden. - Wensouders moeten een adoptieprocedure doorlopen om juridisch ouder te worden, wat minimaal één jaar duurt. - Commercieel draagmoederschap is verboden, maar onkostenvergoeding voor de draagmoeder is toegestaan. - Internationaal draagmoederschap vereist extra juridische stappen, zoals erkenning van buitenlandse geboorteakten. - Nieuwe wetgeving kan het proces in de toekomst vereenvoudigen en de rechten van alle betrokkenen beter beschermen.