In ernstige situaties kan het ouderlijk gezag worden beëindigd door de rechter. Dit is een ingrijpende maatregel die alleen wordt genomen als het in het belang van het kind is.
Wanneer beëindiging gezag?
De rechter kan het gezag beëindigen als:
- De ouder het kind ernstig verwaarloost of mishandelt
- De ouder ongeschikt of onmachtig is het gezag uit te oefenen
- Het kind ernstig in zijn ontwikkeling wordt bedreigd
- Een ondertoezichtstelling (OTS) niet voldoende werkt
Verschil met schorsing en ontzetting
| Maatregel | Kenmerken |
|---|
| Schorsing | Tijdelijk, tijdens onderzoek of procedure |
| Beëindiging | Definitief, op verzoek Raad/officier |
| Ontheffing (oud) | Sinds 2015 vervangen door beëindiging |
| Ontzetting (oud) | Sinds 2015 vervangen door beëindiging |
Wie kan beëindiging verzoeken?
- De Raad voor de Kinderbescherming
- Het Openbaar Ministerie (officier van justitie)
- De gecertificeerde instelling (jeugdbescherming)
Een ouder of familielid kan niet zelf beëindiging verzoeken, maar kan wel een melding doen bij de Raad.
Procedure
- Raad voor de Kinderbescherming doet onderzoek
- Verzoekschrift bij de rechtbank
- Rechter hoort alle betrokkenen, ook het kind
- Rechter benoemt een voogd (meestal gecertificeerde instelling)
- Uitspraak wordt ingeschreven in gezagsregister
Gevolgen
Na beëindiging van het gezag:
- Ouder is geen wettelijk vertegenwoordiger meer
- Voogd neemt alle beslissingen over het kind
- Ouder behoudt in principe recht op omgang
- Ouder behoudt onderhoudsplicht
Kan het gezag worden hersteld na beëindiging?
In theorie kan een ouder na verloop van tijd herstel van het gezag verzoeken. In de praktijk gebeurt dit zelden en alleen als de omstandigheden sterk zijn verbeterd en het in het belang van het kind is.
Wat is het verschil met uithuisplaatsing?
Bij uithuisplaatsing blijft de ouder gezaghebbend maar woont het kind elders. Bij beëindiging gezag verliest de ouder het gezag en komt dit bij een voogd. Uithuisplaatsing is een minder ingrijpende maatregel.
Heb ik nog recht op contact met mijn kind?
Ook na beëindiging van het gezag heeft u in principe recht op omgang met uw kind. De rechter of de voogd kan dit wel beperken als dat in het belang van het kind is.
## Veelgestelde vragen
**Kan ik als ouder zelf het ouderlijk gezag laten beëindigen?**
Nee, als ouder kunt u niet zelf een verzoek tot beëindiging van het ouderlijk gezag indienen. U kunt wel een melding doen bij de Raad voor de Kinderbescherming als u vindt dat het gezag van de andere ouder moet worden beëindigd. Alleen de Raad voor de Kinderbescherming, het Openbaar Ministerie of een gecertificeerde instelling (jeugdbescherming) kunnen een verzoek indienen bij de rechter.
**Hoe lang duurt de procedure voor beëindiging van het ouderlijk gezag?**
De duur van de procedure kan variëren, maar gemiddeld duurt het enkele maanden. De Raad voor de Kinderbescherming doet eerst onderzoek, waarna een verzoekschrift bij de rechtbank wordt ingediend. De rechter hoort alle betrokkenen, inclusief het kind, en neemt vervolgens een beslissing. Het hele proces kan versneld worden als er sprake is van acute gevaarssituaties.
**Wat gebeurt er met mijn kind als mijn ouderlijk gezag wordt beëindigd?**
Als het ouderlijk gezag wordt beëindigd, wordt een voogd benoemd, meestal een gecertificeerde instelling voor jeugdbescherming. Deze voogd neemt alle beslissingen over de opvoeding en verzorging van uw kind. U verliest uw wettelijke vertegenwoordigingsrechten, maar behoudt in principe het recht op omgang en blijft onderhoudsplichtig.
**Kan ik mijn kind nog zien na beëindiging van het ouderlijk gezag?**
Ja, in principe behoudt u het recht op omgang met uw kind, zelfs na beëindiging van het gezag. Dit recht kan echter beperkt of ontzegd worden door de rechter of de voogd als dit in het belang van het kind is. Het is belangrijk om samen te werken met de voogd om afspraken te maken over het contact.
**Is beëindiging van het ouderlijk gezag definitief?**
Beëindiging van het ouderlijk gezag is in principe definitief, maar het is niet onmogelijk om het gezag te herstellen. Dit kan alleen als de omstandigheden sterk zijn verbeterd en het in het belang van het kind is. Herstel van het gezag gebeurt echter zelden en vereist een nieuw verzoek bij de rechter.
**Wat is het verschil tussen schorsing en beëindiging van het ouderlijk gezag?**
Schorsing van het ouderlijk gezag is een tijdelijke maatregel die wordt genomen tijdens een onderzoek of procedure. Beëindiging van het gezag is daarentegen een definitieve maatregel. Bij schorsing blijft het gezag in theorie bij de ouder, maar wordt het tijdelijk niet uitgeoefend. Bij beëindiging verliest de ouder het gezag volledig en komt dit bij een voogd.
**Wat kan ik doen als ik het niet eens ben met de beslissing tot beëindiging van het gezag?**
Als u het niet eens bent met de beslissing van de rechter, kunt u in hoger beroep gaan bij het gerechtshof. Het is verstandig om hiervoor juridische bijstand in te schakelen, bijvoorbeeld via een advocaat gespecialiseerd in familierecht. U moet binnen drie maanden na de uitspraak in hoger beroep gaan.
### TL;DR
Beëindiging van het ouderlijk gezag is een ingrijpende maatregel die alleen wordt genomen bij ernstige verwaarlozing, mishandeling of bedreiging van de ontwikkeling van het kind. Het gezag kan niet door ouders zelf worden beëindigd, maar alleen via een verzoek van officiële instanties. Na beëindiging verliest de ouder het gezag, maar behoudt in principe recht op omgang en blijft onderhoudsplichtig.
### Key Takeaways
- Beëindiging van het ouderlijk gezag is een definitieve maatregel die alleen wordt toegepast bij ernstige situaties waarin het kind in gevaar is.
- Alleen de Raad voor de Kinderbescherming, het Openbaar Ministerie of een gecertificeerde instelling kunnen beëindiging van het gezag verzoeken, niet de ouders zelf.
- Na beëindiging van het gezag wordt een voogd benoemd die alle beslissingen over het kind neemt, maar ouders behouden in principe recht op omgang.
- Ouders blijven onderhoudsplichtig, ook na beëindiging van het gezag.
- Herstel van het gezag is mogelijk maar gebeurt zelden en alleen als de omstandigheden sterk zijn verbeterd.